Καλύτερη απεικόνιση των εξολογιστικών στοιχείων και μεγαλύτερη διαφάνεια στα στοιχεία φέρνουν τα νέα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα. Μια από τις βασικές διαφορές της χρήσης του 2019 είναι η υιοθέτηση του Διεθνούς λογιστικού προτύπου 16, που αφορά στην αντιμετώπιση των μισθώσεων.

Οι μισθώσεις έχουν την εξής ιδιοτροπία: Πρόκειται για ένα περιουσιακό στοιχείο το οποίο περιέρχεται σταδιακά στην κατοχή της εταιρίας –όσο διαρκεί η σύμβαση leasing- και γεννάει έξοδο μίσθωσης. Το πρόβλημα που υπήρχε μέχρι πρότινος είχε να κάνει με την μη ρεαλιστική απεικόνιση των παγίων στοιχείων, των υποχρεώσεων και των πραγματικών λειτουργικών κερδών των εταιριών.

  • Το ΔΠΧΑ 16 εκδόθηκε τον Ιανουάριο του 2016 και αντικαθιστά το ΔΛΠ 17 από την 1η Ιανουαρίου του 2019. Το ΔΠΧΑ 16 εισάγει ένα ενιαίο μοντέλο για το λογιστικό χειρισμό από την πλευρά του μισθωτή, το οποίο απαιτεί ο μισθωτής να αναγνωρίζει περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις για όλες τις συμβάσεις μισθώσεων Ο εκμισθωτής συνεχίζει να κατηγοριοποιεί τις συμβάσεις μισθώσεων σε λειτουργικές και χρηματοδοτικές μισθώσεις και να ακολουθεί διαφορετικό λογιστικό χειρισμό για κάθε τύπο σύμβασης. Τα περιουσιακά στοιχεία με δικαίωμα χρήσης και οι υποχρεώσεις από μισθώσεις θα παρουσιάζονται χωριστά στην κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης.

Το νέο Πρότυπο απαιτεί από τους μισθωτές να αναγνωρίζουν λογιστικά τις μισθώσεις ως στοιχεία της Κατάστασης Οικονομικής Θέσης, μέσω της αναγνώρισης ενός «δικαιώματος χρήσης» στοιχείου του ενεργητικού και μίας «υποχρέωσης μίσθωσης».

  • Επιπλέον, αναμένονται και αλλαγές στην παρουσίαση της Κατάστασης Συνολικών Εσόδων και της Κατάστασης Ταμειακών Ροών, καθώς το ΔΠΧΑ 16 αλλάζει τη φύση των εξόδων που σχετίζονται με τις μισθώσεις. Πιο συγκεκριμένα, τα έξοδα από λειτουργικές μισθώσεις αντικαθίστανται από έξοδα απόσβεσης και έξοδα τόκου επί της χρηματοοικονομικής υποχρέωσης.

Το νέο ενιαίο λογιστικό μοντέλο των μισθώσεων, συνεπάγεται αυξημένα έξοδα κατά τα πρώτα έτη της μίσθωσης, γεγονός που, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των κερδών και των ιδίων κεφαλαίων αμέσως μετά τη σύναψη μίας μίσθωσης συγκριτικά με μία λειτουργική μίσθωση σύμφωνα με το ΔΛΠ 17.

  • Ωστόσο υπάρχει και η θετική ανάγνωση από αυτή την απεικόνιση: Τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) αναμένεται να αυξηθούν καθώς τόκοι και αποσβέσεις κατεβαίνουν στην αμέσως επόμενη γραμμή αυξάνοντας έτσι την λειτουργική επίδοση της εταιρίας.

Από την εφαρμογή του ΔΠΧΑ 16 αναμένεται να επηρεαστούν οι ευρέως χρησιμοποιούμενοι χρηματοοικονομικοί δείκτες και δείκτες μέτρησης επιδόσεων (π.χ. ο δείκτης μόχλευσης, ο δείκτης άμεσης ρευστότητας, ο αριθμοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας ενεργητικού, ο δείκτης κάλυψης τόκων, τα κέρδη προ φόρων και τόκων, το λειτουργικό κέρδος κ.λπ.).

  • Κάποιοι από τους εν λόγω δείκτες θα βελτιωθούν, χωρίς ωστόσο η βελτίωση να μετουσιώνεται και σε επί της ουσίας βελτίωση των υποκείμενων ταμειακών ροών ή της επιχειρηματικής δραστηριότητας της εκάστοτε οικονομικής οντότητας. Για τις καθαρές ταμειακές ροές της εταιρίας η επίπτωση είναι μηδενική.

Περαιτέρω, η επίδραση της εφαρμογής του νέου Προτύπου στους χρηματοοικονομικούς δείκτες ενδέχεται να αποτελέσει το έναυσμα μη συμμόρφωσης με δείκτες δανείων. Οι εν λόγω αλλαγές δύναται, επίσης, να επηρεάσουν τις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας των εταιρειών. Αυτό βέβαια είναι συνάρτηση και της συνολικής εικόνας που έχει ο ισολογισμός της εταιρίας.

  • Από ένα πρώτο δείγμα 11 εταιριών που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (Βιομηχανία, εμπόριο, υπηρεσίες) προκύπτει ότι η επόμενη χρήση θα ξεκινήσει με ένα bonus στα λειτουργικά κέρδη και μια επιβάρυνση στο δανεισμό ο οποίος ωστόσο θα αντισταθμιστεί με μια ισόποση αύξηση σε πάγια με δικαίωμα χρήσης. Ήδη ορισμένες εταιρίες έχουν δώσει μια ενδεικτική εικόνα των βασικών αλλαγών που θα έρθουν με το νέο πρότυπο και η πρώτη εντύπωση είναι θετική.

Το ζητούμενο είναι πάντα η επίδοση των εταιριών και η δυνατότητα τους να συνοδεύουν την κερδοφορία τους με ρευστότητα. Το νέο πρότυπο θα βοηθήσει στην κατανόηση σου συνόλου των παγίων που συμμετέχουν στο παραγόμενο αποτέλεσμα και θα δώσει την πλήρη εικόνα της έκτασης του ισολογισμού.

  • Ποιες αλλαγές επιφέρει στον ισολογισμό το νέο πρότυπο 
Εταιρεία  Αύξηση στα Λειτουργικά Κέρδη  Υποχρεώσεις/Δικαίωμα Χρήσης
ΟΤΕ  75-100  390 -470
Ελληνικά Πετρέλαια  30 – 40  160 -180
Motor Οil  25 – 30  140-160
Φουρλής  21 120
Τιταν  13 59
ΟΠΑΠ  9,2 86
Πλαίσιο  4,8 37-40
ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή  1,3 7,2
ΟΛΠ  3,5 65,3
Coca Cola  4 - 6 150
Κλουκίνας  2,5 25,7

Πηγή: Beta Χρηματιστηριακή/Ισολογισμοί 2018