Τρίτη, 23 Απριλίου 2024

Ενισχύσεις, (σκόρπια) μέτρα στήριξης, επιστρεπτέες προκαταβολές, μειωμένα ενοίκια, επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών, "ΣΥΝ-Εργασία', υποσχέσεις για μαζικά εμβόλια που πήγαν περίπατο, κλικ για ψώνια στην πόρτα, μεταφορικές εταιρείες που φράκαραν και παραδίδουν σε ένα και βάλε μήνα, βιβλιοπωλεία που δεν μπορούν να παραδώσουν στους φοιτητές, χρήματα και δάνεια από ΤΕΠΙΧ Ι και  ΙΙ, Εξοικονομώ-Αυτονομώ και άλλα.

Αγαπητοί και πιστοί οπαδοί μου, καραντινιέροι και μη, εν πρώτοις καλή χρονιά ! Δεχτείτε την ευχή μου ως ευχή και μόνον , γιατί - αλίμονο! - γνωρίζω πόσο καλή θα είναι κι αδιάψευστος μάρτυς γι αυτό που υπαινίσσομαι το μακρύ τηλεσκόπιο μου,στο οποίο ούτε η αλήθεια μπορεί να κρυφτεί ούτε ανθρώπινο πλάσμα , ιδίως αν είναι γένους θηλυκού, μπορεί να αντισταθεί στη γοητεία του.

Είναι πραγματικά παράδοξο, έξι και πλέον χρόνια μετά την απόφαση της κυβέρνησης Σαμαρά να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ,  να αντιμετωπίζουν ορισμένοι με έκπληξη τις συνεχείς τριβές που προκαλούνται στο λιμάνι, μεταξύ του ιδιωτικού πλέον ΟΛΠ και του συνόλου σχεδόν των φορέων που εμπλέκονται με τη λιμενική λειτουργία.

Η Εύα Σπαθάρα, Κοινωνιολόγος, MSc, MEd, γράφει στο ΕΝΑ για τις διαστάσεις της έμφυλης βίας μέσα στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, με έμφαση στο πώς ο εγκλεισμός στο σπίτι -το οποίο επανοηματοδοτείται, αποκτώντας πολλαπλές διαστάσεις- αποτελεί αφόρητη συνθήκη για χιλιάδες γυναίκες.

Τι θα κάνει τελικά η Ευρώπη των Αξιών, της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας της έκφρασης, έναντι του βέτο, με το οποίο απειλούν την ισχύ του σωτήριου για τις οικονομίες και τις κοινωνίες των χωρών-μελών της Ταμείου Ανάκαμψης, δύο χώρες με αυταρχικά έως απολυταρχικά καθεστώτα, αυτά της Ουγγαρίας και της Πολωνίας; Θα υποκύψει, με…βελτιώσεις, αναιρώντας τις βάσεις της ύπαρξής της; Ή, μήπως είναι προτιμότερο να τους δείξει την πόρτα της εξόδου; Δείτε τρεις ενδιαφέρουσες απόψεις.

Στις 14 Νοεμβρίου δημοσιεύθηκε η απόφαση του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας για τετραήμερη «απαγόρευση όλων των δημόσιων υπαίθριων συναθροίσεων στο σύνολο της Επικράτειας στις οποίες συμμετέχουν τέσσερα ή περισσότερα άτομα». Η στόχευσή της ήταν η αποτροπή της διενέργειας των επετειακών εκδηλώσεων και των δραστηριοτήτων για τον εορτασμό του Πολυτεχνείου.

Η απόφαση αυτή κινητοποίησε έναν ευρύτερο πολιτικό και κοινωνικό διάλογο για την τυπική και ουσιαστική νομιμότητά της και συνακόλουθα για το όριο της Δημοκρατίας και τη στάθμιση αγαθών σε συνθήκες κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ απευθύνθηκε σε τέσσερις νομικούς για να διατυπώσουν τη θέση τους για το ζήτημα αυτό της συγκυρίας, που επαναφέρει στο προσκήνιο τη σύγκρουση αντιλήψεων για την ποιότητα, το εύρος και τη διάρκεια των εξαιρέσεων που η κατάσταση της πανδημίας δύναται να επιφέρει στους κεκτημένους τρόπους ρύθμισης του συλλογικού και ατομικού βίου.

Πώς διαμορφώνονται, λοιπόν, οι συσχετισμοί μεταξύ κρατικής εξουσίας και δικαίου σε συνθήκες κρίσης; Ποιο είναι το όριο μεταξύ των περιοριστικών μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας και της περιστολής θεμελιωδών συλλογικών δικαιωμάτων και αγαθών; Ποιες συνταγματολογικές τάσεις διαμορφώνονται στη συγκυρία και σε ποιο βαθμό αναδεικνύεται ένας συνταγματικός αναθεωρητισμός; Πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος οι περιορισμοί που λαμβάνονται στο πλαίσιο της πανδημίας να αφήσουν μόνιμα αποτυπώματα στο δημοκρατικό κράτος δικαίου;

Ο Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, ο Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Στέργιος Μήτας, ο Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου και Σύμβουλος του ΑΣΕΠ Απόστολος Παπατόλιας και ο Ομότιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ και πρώην Υπουργός Νίκος Παρασκευόπουλος συζητούν με το ΕΝΑ για τη δημόσια υγεία, την απαγόρευση συναθροίσεων και το όριο της δημοκρατίας.

[Όλη η ειδική έκδοση «Δημόσια υγεία, απαγόρευση συναθροίσεων & το όριο της δημοκρατίας»]

Τα 4 κείμενα:

Οι πανδημίες είναι σπάνια φαινόμενα. Έτσι, δεν υπάρχει εμπειρία -ούτε καν καταγεγραμμένη- για το πώς περιορίζεται. Παράλληλα, δε γνωρίζουμε κάποια ιστορική περίπτωση περιορισμού μιας πανδημίας. Έτσι, βασιζόμαστε πάρα πολύ, στα όσα αναφέρουν οι γιατροί και γενικότερα οι επιστήμονες, οι οποίοι και πάλι δεν έχουν κάποια εμπειρία, ούτε και κάποια “νίκη” (κατά πανδημίας) στο ενεργητικό τους.

Αναδημοσίευση - Του Γιάννη Σιάτρα

Με βάση τους αριθμούς που ανακοινώνονται, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι, η πανδημία έχει ξεφύγει από το σημείο που μπορεί να περιοριστεί -αν θα μπορούσε ποτέ να περιοριστεί.

Αντιλαμβάνομαι πως όλες οι προσπάθειες γίνονται, όχι για τον περιορισμό των κρουσμάτων, αλλά για την καθυστέρησή τους. Όμως, με βάση την εμπειρία που έχουμε όλοι μας πλέον αποκτήσει, τα όσα έχουμε διαβάσει και την καθημερινή παρακολούθηση των εξελίξεων, αμφιβάλλω αν μπορούμε ακόμη έστω και να καθυστερήσουμε τη “φυσιολογική εξέλιξη” των πραγμάτων.

Επίσης, αντιλαμβάνομαι και δικαιολογώ το lockdown της άνοιξης, αφού οι κυβερνήσεις χρειάζονταν μία περίοδο για να προσαρμόσουν τα ιατρικά τους συστήματα και τις λειτουργίες των κοινωνιών. Άλλες εκμεταλλεύτηκαν το διάστημα αυτό και άλλες το σπατάλησαν άπρακτα, σε ανούσιες έως ανόητες εκδηλώσεις και σε μεγάλα λόγια.

Άποψή μου, η οποία δε διεκδικεί το χαρακτηρισμό του “θέσφατου”, είναι ότι, με τα νέα περιοριστικά μέτρα σε όλη την Ευρώπη, η ζημιά θα είναι μεγαλύτερη από το όφελος. Ήδη, θα πρέπει να ξεχάσουμε ακόμη και τα πολύ αρνητικά σενάρια που κάναμε για την εξέλιξη των οικονομιών (και της ελληνικής οικονομίας ειδικότερα) καινα πάμε σε ακόμη πιο αρνητικά.

Τα σημερινά μέτρα που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός, επικεντρώθηκαν, σχεδόν αποκλειστικά, στον κλάδο της εστίασης, την οποία έκλεισε για ένα μήνα. Η λειτουργία του (ευρύτερου) κλάδου της εστίασης, δείχνει το επίπεδο της ψυχολογίας μιας κοινωνίας, αφού, μέσα απ’ αυτό τον κλάδο διέρχονται οι περισσότερες κοινωνικές εκδηλώσεις των ανθρώπων.

Είναι ανώφελο το να διατηρείς τα εμπορικά μαγαζιά ανοιχτά, όταν έχεις κλείσει την εστίαση, όχι απλά επειδή δε μπορείς να σταματήσεις κάπου για ένα καφέ (κάτι που συνδυάζεται με τα ψώνια), αλλά επειδή με τα μαγαζιά της εστίασης κλειστά, πλημμυρίζεις με έντονο αρνητισμό, κάτι που σε αποτρέπει να πας και να περπατήσεις στην Ερμού, ή σε άλλες εμπορικές γειτονιές.

Και αν μέχρι το Δεκέμβριο δε μειωθούν τα κρούσματα (κάτι που θεωρώ αρκετά πιθανό), πώς θα ανοίξει, τότε, ο Πρωθυπουργός την εστίαση; Αν την ανοίξει, πώς θα δικαιολογήσει το κλείσιμο του Νοεμβρίου; Και αν δε την ανοίξει; Θα διατηρήσει τα μαγαζιά κλειστά και το Δεκέμβριο;

Αυτό δεν είναι μόνο οικονομική καταστροφή -όχι μόνο για την εστίαση, αλλά για ολόκληρο τον εμπορικό κόσμο- αλλά θα είναι και πολιτική καταστροφή, επειδή ο αρνητισμός δε θα σβηστεί εύκολα, κυρίως όταν συνοδεύεται από μία μεγάλη ύφεση και ανεργία.
Και μπορεί οι εκλογές να απέχουν ως το 2023 -βέβαια, ξεχάστηκε- όμως ο αρνητισμός λειτουργεί σωρευτικά μέσα στον εγκέφαλο. Βεβαίως, θα πρέπει πάντα να έχουμε υπόψη μας ότι οι επόμενες εκλογές θα πραγματοποιηθούν με το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής.

Και βεβαίως αντιλαμβάνομαι την απειλή της πανδημίας για τις ζωές μας. Και φροντίζω να παίρνω όλα τα μέτρα -τόσο για τον εαυτό μου, όσο και για την επαγγελματικό μου περιβάλλον- ακόμη και σε υπερβολικό βαθμό. Όμως, θεωρώ ότι στην περίοδο αυτή κάτι γίνεται λάθος.

Εκτιμώ ότι, σ’ αυτή τη φάση, οι γιατροί (οι οποίοι νομίζουν ότι η κοινωνία μπορεί να λειτουργήσει σε ένα “αποστειρωμένο” περιβάλλον ενός πειράματος), παρέσυραν τον πολιτικό, ο οποίος οφείλει να είναι ψύχραιμος, να έχει φαντασία, να παίρνει λελογισμένα ρίσκα και όλες τις παραμέτρους υπόψη του. Και αυτό δεν είναι καλό. Ούτε για τον πολιτικό, αλλά ούτε και για μας -ενώ αμφιβάλλω εάν θα αποβεί θετικό ακόμη και για τους γιατρούς.

 

Οι κίνδυνοι που προκύπτουν για την οικονομία, τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, τις εργασιακές σχέσεις και την ικανοποίηση ζωτικών κοινωνικών αναγκών από την επιλογή της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση των περιφερειακών λιμανιών, ξεκινώντας από τους Οργανισμούς Λιμένα Ηγουμενίτσας (ΟΛΗΓ) και Αλεξανδρούπολης (ΟΛΑ), έχουν επισημανθεί εγκαίρως και θα αναδεικνύονται συνεχώς, όσο προχωρούν οι σχετικές διαδικασίες από το ΤΑΙΠΕΔ.

Στους κινδύνους αυτούς θα πρέπει να προστεθούν αυτοί που αφορούν στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις της χώρας και στη θέση της τόσο στην ευρύτερη περιοχή της Αδριατικής και των Δυτικών Βαλκανίων όσο και σε αυτή των Ανατολικών Βαλκανίων και της Μαύρης Θάλασσας. Παρά τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει η κατάσταση σε κάθε μια από τις περιοχές, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή ως μια δύναμη που θα καθορίζει τις εξελίξεις σε μια βάση αμοιβαίου οφέλους.

Όταν η Ελλάδα απεμπολεί δικαιώματα ουσιαστικής παρέμβασης στην περιοχή

Στο πλαίσιο αυτό, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ πραγματοποιήθηκαν παρεμβάσεις στη βάση του εθνικού σχεδιασμού για τις μεταφορές ώστε να υπάρξουν οφέλη για την Ελλάδα μέσω της εκπόνησης αναπτυξιακών σχεδίων αλλά και αξιοποίησης ενωσιακών και άλλων πόρων που διατίθενται για το σκοπό αυτό, μέσα σε ένα περιβάλλον συνεργατικών, αλλά και ανταγωνιστικών σχέσεων. Στην πραγματικότητα, το κάθε κράτος μέσα από αυτές τις πρωτοβουλίες προσπαθεί να εξυπηρετήσει το δικό του σχεδιασμό, ο οποίος σε όλες τις χώρες είναι δημόσιος και σε στρατηγικό επίπεδο εκπονείται από τα αρμόδια Υπουργεία, ενώ τα περιφερειακά και τοπικά σχέδια υλοποιούνται από αντίστοιχους δημόσιους φορείς σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο. Σε ότι αφορά στα λιμάνια, ο σχεδιασμός ανάπτυξης τους εκπονείται από τις λιμενικές αρχές (port authorities), οι οποίες στην Ελλάδα είναι οι Οργανισμοί Λιμένα, εν προκειμένω οι Οργανισμοί Λιμένα Αλεξανδρούπολης και Ηγουμενίτσας, οι οποίοι είχαν σημαντική δραστηριότητα πάντοτε στην κατεύθυνση των σχεδιασμών της γενικότερης κυβερνητικής πολιτικής.

Για παράδειγμα, η προσπάθεια διασύνδεσης της Μαύρης Θάλασσας μέσω των Ελληνικών λιμένων με την Αδριατική και στη συνέχεια με λιμάνια της Δυτικής Μεσογείου μέχρι και τη Βαρκελώνη, ήταν και ελπίζω να παραμένει, ένας στόχος προτεραιότητας για τη χώρα μας για τον οποίο έγινε προσπάθεια να αξιοποιηθούν οι σχεδιασμοί του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών μέσω των θαλασσίων διαδρόμων. Η πρόταση για την προώθηση του διαδρόμου ADRIETA που αφορά στην Εφοδιαστική Αλυσίδα Αδριατικής – Ιονίου – Εγνατίας και ο μηχανισμός υλοποίησης της εντασσόταν σε αυτό το σχεδιασμό, έγινε με πρωτοβουλία του ΟΛΗΓ, συμμετείχε και ο ΟΛΑ με σημαντικό ρόλο καθώς και άλλα λιμάνια και δημόσιες αρχές της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Βουλγαρίας.
Ένα άλλο παράδειγμα αφορά στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική της Γαλάζιας Ανάπτυξης και ιδιαίτερα στη δεύτερη συνιστώσα της στρατηγικής η οποία αφορούσε στη βιώσιμη ανάπτυξη σε θαλάσσιες λεκάνες με ιδιαίτερη αναφορά στην λεκάνη της Αδριατικής Θάλασσας / Ιονίου Πελάγους και σε αυτή του Ευξείνου Πόντου. Η Ελλάδα στα πλαίσια της Μακροπεριφέρειας Αδριατικής-Ιονίου κατέθεσε προτάσεις οι οποίες εγκρίθηκαν μετά από διαπραγμάτευση και συμφωνία με τις υπόλοιπες χώρες-εταίρους ως έργα κοινού ενδιαφέροντος και οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τους σχεδιασμούς των Ελληνικών λιμένων της περιοχής. Ένα τελευταίο παράδειγμα αφορά στην αξιοποίηση από τον ΟΛΑ του προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας της Λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας (JOP Black Sea Basin) στo πλαίσιo του Οργανισμού Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ).

Με την πώληση των Οργανισμών Λιμένα, η κυβέρνηση όχι μόνο πρωτοτυπεί διεθνώς, καθώς σχεδόν παντού οι αρχές είναι δημόσιες, αλλά επίσης απεμπολεί ένα σημαντικό όπλο άσκησης πολιτικής και υλοποίησης του εθνικού σχεδιασμού, αφού οι ιδιωτικοί πλέον Οργανισμοί Λιμένα:

α) θα αποκτήσουν αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της εθνικής λιμενικής πολιτικής και της πολιτικής μεταφορών, δεδομένου ότι τους ανατίθεται η ευθύνη σχεδιασμού σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, με το κράτος να περιορίζεται σε ρόλο εγκριτικό,
β) δεν θα έχουν υποχρέωση να συμμετέχουν στα διεθνή φόρα και στις περιφερειακές πρωτοβουλίες, οι οποίες είναι σημαντικές για τη διαμόρφωση των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή,
γ) εάν συμμετέχουν στα φόρα και στις περιφερειακές πρωτοβουλίες, δεν θα έχουν υποχρέωση ευθυγράμμισης με τον γενικότερο σχεδιασμό της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ η στάση τους όχι μόνο δεν θα ταυτίζεται οπωσδήποτε με τον εθνικό σχεδιασμό και θα διαμορφώνεται με βάση τις επιχειρηματικές τους προτεραιότητες, αλλά ενδέχεται να ταυτίζεται με τον σχεδιασμό άλλων χωρών που αποτελούν και τη βάση των συμφερόντων τους.

Κίνδυνοι ανάδειξης εναλλακτικών υποδομών εξυπηρέτησης φορτίων σε γειτονικές χώρες

Επισημαίνεται ότι, στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας ο Οργανισμός Λιμένα λειτουργεί και ως πάροχος υπηρεσιών με κύρια δραστηριότητα την εξυπηρέτηση πολύ σημαντικού μέρους των ελληνικών εξαγωγών, αλλά και τη διακίνηση φορτίων άλλων χωρών από και προς την Ευρώπη από ένα λιμάνι το οποίο διαθέτει όλες τις αναγκαίες υποδομές. Πέρα από τη σημερινή συμβολή της λειτουργίας του λιμανιού στην οικονομία της πόλης της Ηγουμενίτσας και της ευρύτερης περιοχής, οι ευκαιρίες για περαιτέρω ανάπτυξη είναι σημαντικές, ιδιαίτερα στον τομέα των Logistics. Ο σχεδιασμός της δημιουργίας του εμπορευματικού κέντρου που θα δώσει πνοή στην οικονομία της περιοχής πρέπει να επιδιωχθεί παρά τις δυσκολίες που εμφανίζονται κατά καιρούς αλλά και πρόσφατα στην υλοποίηση του. Έχουν άραγε αναλογιστεί οι οπαδοί της ιδιωτικοποίησης ότι η πώληση του ΟΛΗΓ, ιδιαίτερα στην περίπτωση που ο νέος ιδιοκτήτης θα είναι μεταφορική εταιρεία, θα σημάνει την εγκαθίδρυση ενός ιδιωτικού μονοπωλίου, εξέλιξη που μπορεί να οδηγήσει τους ανταγωνιστές, αλλά και τους χρήστες λόγω κόστους, στην αναζήτηση εναλλακτικών διαδρομών σε γειτονικές χώρες, με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό; Έχουν αναλογιστεί ότι μια τέτοια εξέλιξη θα ακυρώσει ουσιαστικά το σχεδιασμό για τη δημιουργία του εμπορευματικού κέντρου; Ήδη συζητείται η χρηματοδότηση της βελτίωσης της οδικής σύνδεσης με τη γειτονική Αλβανία, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει επενδύσει σημαντικά ποσά για τα μεγέθη της χώρας στη ανάπτυξη των μεταφορικών της δικτύων.

Ακόμα όμως και στην περίπτωση της Αλεξανδρούπολης, ενός λιμανιού που βρίσκεται σε μια κρίσιμη περιοχή, δεν μπορεί κανείς να κατανοήσει με ποια λογική παραχωρεί η κυβέρνηση σε μια ιδιωτική επιχείρηση, της οποίας μάλιστα τα συμφέροντα μπορεί να εδράζονται σε άλλες χώρες, την ευθύνη σχεδιασμού της ανάπτυξης των λιμανιών της Αλεξανδρούπολης και του Θρακικού πελάγους. Ακόμα και αν ήταν σύμφωνος κανείς με το επιχείρημα ότι μια ιδιωτική επένδυση θα μπορούσε να αποτελεί υπό προϋποθέσεις και παράγοντα που θα ενίσχυε τα εθνικά συμφέροντα στην περιοχή, η επένδυση αυτή θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με τη μέθοδο των υποπαραχωρήσεων, χωρίς να ιδιωτικοποιηθεί ο Οργανισμός Λιμένα. Η υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού άλλωστε ήταν σε εξέλιξη από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Τελικά, η ιδεοληπτική εμμονή των στελεχών της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας παραβλέπει όχι μόνο τη διεθνή εμπειρία και τις οικονομικές αδυναμίες της επιλογής της ιδιωτικοποίησης, αλλά και κρίσιμες παραμέτρους που συνδέονται με τις διεθνείς σχέσεις της χώρας και το ρόλο της στην ευρύτερη περιοχή της ΝοτιοΑνατολικής Ευρώπης.

Χρήστος Λαμπρίδης
πρώην Γενικός Γραμματέας Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων

Ανάλυση του Λόη Λαμπριανίδη, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, τ. Γενικού Γραμματέα Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας & Ανάπτυξης, στο Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ

Ροή

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ