Λίγο περισσότερο από έξι μήνες μας χωρίζουν από την έναρξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Ήδη οι 32 ομάδες που θα συμμετέχουν είναι γνωστές, οι φίλαθλοι έχουν ήδη ξεκινήσει την αγορά εισιτηρίων, οι εγκαταστάσεις ετοιμάζονται, ωστόσο οι χορηγοί μένουν αποστασιοποιημένοι, θέτοντας την εμπορική -οικονομική επιτυχία της διοργάνωσης σε κίνδυνο.

Στην εποχή που η ποδοσφαιρική βιομηχανία βρίσκεται στα καλύτερά της, το Μουντιάλ δεν ελκύει τους χορηγούς. Όχι γιατί δεν είναι εμπορικό, το αντίθετο, αλλά γιατί οι εταιρείες φοβούνται να συνδεθούν με τη ΦΙΦΑ, που πλέον θεωρείται συνώνυμο της διαφθοράς.

Στο αντίστοιχο διάστημα πριν από τη διεξαγωγή του Μουντιάλ της Βραζιλίας οι διοργανωτές έκαναν γνωστό πως όλες οι διαθέσιμες θέσεις για χορηγούς και υποστηρικτές είχαν καλυφθεί. Λογικό, αφού εδώ και πολλές δεκαετίες το Παγκόσμιο Κύπελλο ελκύει τις εταιρείες να πληρώνουν πολλά εκατομμύρια δολάρια για να προβάλονται μέσω του κορυφαίου ποδοσφαιρικού ραντεβού. Ή για να είμαστε ακριβείς έτσι συνήθιζε να συμβαίνει.

Ενόψει του Μουντιάλ της Ρωσίας οι διοργανωτές δυσκολεύονται πολύ να βρουν εταιρείες που θα συνδεθούν με το πολυαναμενόμενο, για τους φιλάθλους, τουρνουά. Μόλις μία από τις 20 διαθέσιμες θέσεις για εγχώριους χορηγούς έχει καλυφθεί, την ώρα που και η ΦΙΦΑ δεν καταφέρνει να κλείσει χορηγικά deal σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρέπει να πάμε πίσω στο 2011 για να βρούμε συμφωνία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας με μεγάλη ευρωπαϊκή ή αμερικανή εταιρεία (τότε η Johnson & Johnson). Τα τελευταία χρόνια οι λίγες χορηγίες προέρχονται από εταιρείες που εδρεύουν σε Ρωσία και Κατάρ, τις οικοδέσποινες των επόμενων δύο Μουντιάλ, ή την Κίνα, που ως γνωστόν θέλει να κυριαρχήσει στο ποδόσφαιρο και να διοργανώσει μελλοντικά το τουρνουά.

 

Κανείς δε θέλει σχέσεις με τη ΦΙΦΑ

Γιατί συμβαίνει όλο αυτό σε μία εποχή που η ποδοσφαιρική βιομηχανία ανθεί; Μα φυσικά γιατί το όνομα ΦΙΦΑ έχει πλέον για τα καλά συνδεθεί με τη διαφθορά. Το ξέσπασμα του σκανδάλου τον Μάιο του 2015, που οδήγησε στη σύλληψη αξιωματούχων της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας, στην αποκάλυψη ενός συστήματος και τελικά την αλλαγή διοίκησης, δεν έχει ακόμα ξεπεραστεί. Εξάλλου, οι έρευνες και οι αποκαλύψεις συνεχίζονται, ενώ αυτές τις ημέρες στη Νέα Υόρκη διεξάγεται η δίκη της όλης υπόθεσης.

Καμία εταιρεία δε θέλει να συνδέεται με κάποιο πρόσωπο, φυσικό ή νομικό, για το οποίο η κοινή γνώμη είναι αρνητική. Για αυτό και πολλοί από τους χορηγούς της ΦΙΦΑ μετά τα όσα συνέβησαν αποφάσισαν να μην ανανεώσουν τη συνεργασία τους μαζί της, ενώ άλλες εταιρείες, όπως οι κολοσσοί Visa, Coca-Cola, McDonald’s και Anheuser-Busch InBev, ήταν ιδιαιτέρως επιθετικοί απέναντι στο κυβερνόν σώμα του παγκοσμίου ποδοσφαίρου.

«Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι θεωρήθηκε και εξακολουθεί να είναι ένα τοξικό εμπορικό brandname», δήλωσε για τη ΦΙΦΑ ο Πάτρικ Νάλι, έμπειρο στέλεχος του χώρου του αθλητικού μάρκετινγκ που πριν από τέσσερις δεκαετίες βοήθησε την τότε διοίκηση της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας να αποκτήσει το πρώτο της διεθνές χορηγικό πρόγραμμα. «Αν δεν είναι από την Κίνα ή κάποια άλλη τέτοια χώρα, όπου το γεγονός ότι η ΦΙΦΑ βρίσκεται στο δικαστήριο της Νέας Υόρκης και σχετίζεται με τη διαφθορά δεν έχει σημασία, καμία εταιρεία δε θα θεωρήσει ότι είναι ασφαλές να ασχοληθεί με τη ΦΙΦΑ».

 

Η επόμενη ημέρα και η ανάγκη για αλλαγή

Η νέα διοίκηση, με επικεφαλής τον Τζιάνι Ινφαντίνο, κάνει ό,τι μπορεί για να αλλάξει την εικόνα, αλλά αυτό αποδεικνύεται κάτι παραπάνω από δύσκολο. Υπάρχουν πολλοί μάλιστα, ανάμεσα τους και ο Νάλι, που θεωρούν πως η ΦΙΦΑ πρέπει να κάνει το μεγάλο βήμα και να μετά από 113 χρόνια να αλλάξει όνομα, μήπως και έτσι πιέσει πως έχει αλλάξει.

«Γιατί όχι;», είπε ο Νάλι. «Πρέπει να πάρουν σπουδαία μυαλά και να στήσουν όλο το πράγμα από την αρχή. Υπάρχει τόσο βάρος από το παρελθόν. Όπου και να κοιτάξεις θα βρεις ένα χάος πληροφοριών για διαφθορά στο εσωτερικό της ΦΙΦΑ. Η ίδια η λέξη έχει ταχτοποιηθεί με τη διαφθορά στο ποδόσφαιρο. Δεν μπορείς να προμοτάρεις και να πουλήσεις το προϊόν σου όσο αυτά τα τέσσερα γράμματα έχουν γίνει το απόλυτο συνώνυμο της διαφθοράς. Δεν είναι ελκυστικό».

Οι νέοι ιθύνοντες της Ομοσπονδίας αρνούνται να σχολιάσουν το ζήτημα της έλλειψης χορηγικών deal. Οι συμφωνίες με τις κινεζικές Wanda Group, Hisense και Vivo καθώς και αυτή με την Qatar Airways βοήθησαν στο να μετριαστεί το πρόβλημα, αν και ακόμα υπάρχουν κενές θέσεις στο παγκόσμιο χορηγικό πρόγραμμα. Σε τοπικό επίπεδο, όμως, τα κενά είναι τεράστια, όπως προαναφέραμε. Μόνο ο ενεργειακός κολοσσός Gazprom και η τράπεζα Alfa Bank έχουν ανακοινώσει τη στήριξη προς τη διοργάνωση. Η σχεδόν ανυπαρξία εγχώριων χορηγών δεν αποτελεί μόνο οικονομικό πλήγμα, αλλά δε βοηθά και στο να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα για τη διεξαγωγή του τουρνουά.

Όσον αφορά τα εμπορικά έσοδα του επερχόμενου Μουντιάλ, οι άνθρωποι της ΦΙΦΑ εκτιμούν πως στην καλύτερη περίπτωση θα φτάσουν το 1,65 δισ. δολάρια, όσα δηλαδή παρήχθησαν στη διοργάνωση της Βραζιλίας. Όλο αυτό σε μία εποχή που τα χορηγικά έσοδα στο ποδόσφαιρο αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς.