«Η περιφερειακή δικτύωση με ηλεκτρισμό και αέριο πρέπει να είναι προτεραιότητα» τόνισε, μιλώντας για την ΝΑ Ευρώπη, ο διευθύνων σύμβουλος του ΙΕΝΕ, Κωστής Σταμπολής, περιγράφοντας την ενεργειακή κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή, τις τάσεις, αλλά και τις προοπτικές που διανοίγονται στην αγορά ενέργειας.

Στην πρώτη ημέρα των εργασιών  του 11ου συνεδρίου του Ινστιτούτου Ενέργειας για την ΝΑ Ευρώπη (ΙΕΝΕ), στη Θεσσαλονίκη, συζητήθηκαν ο μετασχηματισμός στην αγορά ενέργειας, οι τάσεις και οι προοπτικές, τα νέα «καθαρά» καύσιμα και η ενεργειακή ασφάλεια.

Ο κ. Σταμπολής υποστήριξε ότι η ΝΑ Ευρώπη είναι συγκριτικά «πιο ευάλωτη» ενεργειακά από την υπόλοιπη Ευρώπη, ενώ για την περιοχή είναι σημαντική η μετάβαση σε νέες καθαρότερες μορφές ενέργειας και η ενεργειακή ασφάλεια. Αναφέρθηκε στην ευρωπαϊκή πολιτική και στους στόχους που θέτει για τη μείωση των ρύπων από το διοξείδιο του άνθρακα, την ενεργειακή ασφάλεια, την περαιτέρω ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κ.ά.

«Η γεωπολιτική μπορεί να είναι πολύ σημαντική σε ό,τι αφορά τις ενεργειακές πηγές, αλλά εάν ένα πρόγραμμα δεν είναι βιώσιμο, δεν μπορεί να προωθηθεί» είπε ο Τούρκος ειδικός στην αγορά ενέργειας, ενεργειακός σύμβουλος και πρώην συμπρόεδρος του OSCE, Γιουρντακούλ Γιτζίτγκουτέν και πρόσθεσε: «Οι οικονομικές παράμετροι είναι επίσης σημαντικές. Αλλιώς χάνεις χρήματα και ενέργεια. Υπάρχουν πολλά ιδεατά προγράμματα, αλλά στην πράξη δεν μπορούν να εφαρμοστούν εάν δεν είναι οικονομικά βιώσιμα…».

Ο κ. Γιτζίτγκουτέν υποστήριξε ότι απαιτούνται διακρατικές συνεργασίες σε ορισμένες περιοχές, μεταξύ αυτών και στην ΝΑ Ευρώπη, προκειμένου να υπάρχει βιωσιμότητα ενεργειακών προγραμμάτων και επενδυτικό ενδιαφέρον. Για τους ενεργειακούς αγωγούς, υποστήριξε ότι θα ήταν πιο προσοδοφόρο από τα υπάρχοντα σχέδια και θα είχε και λιγότερες δυσκολίες, ένα σχέδιο για τη μεταφορά φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, μέσω Ελλάδας και των Δυτικών Βαλκανίων.

«Βλέπω δυσκολίες από τη Βόρεια Οδό, από τα ανατολικά Βαλκάνια, ή την Νότια Οδό προς την Ιταλία. Θα πρότεινα τον δρόμο από την Τουρκία, την Ελλάδα και τα Δυτικά Βαλκάνια» είπε ο κ. Γιτζιγκουτέν και πρόσθεσε: «Οι αγορές εκεί είναι "παρθένες"  και ο ανταγωνισμός μικρός».

Στις τάσεις που αναπτύσσονται στην αγορά ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή αναφέρθηκε ο διευθυντής Νέων Τεχνολογιών και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας των Ελληνικών Πετρελαίων, Σπύρος Κιαρτζής.

«Τα ΕΛΠΕ επενδύουμε στις νέες τεχνολογίες, στην ενέργεια και στις μεταφορές, για αυτό το λόγο ενισχύουμε πληθώρα ερευνητικών προγραμμάτων σε συνεργασία με ελληνικά ακαδημαϊκά ιδρύματα, ομοίως επενδύουμε στη δημιουργία νέων τεχνολογιών και νέων καυσίμων, βιοκαυσίμων, στην ενεργειακή απόδοση» είπε ο κ. Κιαρτζής και πρόσθεσε: «Έχουμε σα σημαία τον ενεργειακό μετασχηματισμό του ομίλου και τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ομίλου, έτσι ώστε να είναι ένας ολοκληρωμένος ενεργειακός όμιλος».

«Η πραγματικότητα στην αγορά καυσίμων είναι ότι αυτό που ξέραμε μέχρι χθες - το σύνολο των καυσίμων να προέρχεται από ορυκτούς υδρογονάνθρακες - αρχίζει πλέον να μετατοπίζεται σε μια ηλεκτροκίνηση, ειδικά για τα μικρά αυτοκίνητα, για τις οδικές μεταφορές μέσα στις πόλεις» συνέχισε ο κ. Κιαρτζης και πρόσθεσε:

«Από την άλλη, στα πλαίσια της κυκλικής οικονομίας, που είναι βασική αρχή για την Ε.Ε. και στα πλαίσια της περιβαλλοντικής νομοθεσίας που συνεχώς αυστηροποιείται, θα πρέπει να έχουμε ανανεώσιμη ενέργεια. Για αυτό και τα ΕΛΠΕ επενδύουν σε αιολικά πάρκα, σε φωτοβολταϊκούς σταθμούς και όχι μόνο. Θα πρέπει να έχουμε επίσης την «μπλε ενέργεια» του υδρογόνου, που είναι ένα καύσιμο που θα έρθει πολύ αργότερα, αλλά χρειάζεται μια προετοιμασία και από εκεί και πέρα εξοικονόμηση ενέργειας όπου γίνεται».

Στην ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών του Αιγαίου με την ηπειρωτική χώρα αναφέρθηκε στην εισήγησή του, ο γενικός διευθυντής Λειτουργίας Υποδομών και Αγοράς, του ΑΔΜΗΕ, Γιάννης Καμπούρης.

«Ήδη συνδέσαμε δεκατρία νησιά στις Κυκλάδες από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο και προχωράμε να ισχυροποιήσουμε αυτό το δίκτυο, κλείνοντας ένα βρόγχο από την Νάξο μέχρι τη Μύκονο, φτιάχνουμε καινούργιο καλώδιο από την Εύβοια μέχρι την Άνδρο και προβλέπεται ακόμη ένα καλώδιο από τη Σύρο μέχρι το Λαύριο Αυτά σε ό,τι αφορά της Κυκλάδες» είπε ο κ. Καμπούρης.

Πρόσθεσε, ότι έπεται ο σχεδιασμός για μεταφορά ρεύματος από την ηπειρωτική χώρα στην Κρήτη, από δύο πηγές -από την Πελοπόννησο και από την Αττική.

«Εξοικονομούνται σημαντικοί πόροι, μειώνεται το κόστος παραγωγής ρεύματος και ταυτόχρονα ενισχύεται και η ποιότητα του παρεχόμενου ρεύματος στα νησιά» τόνισε ο κ. Καμπούρης.

Η περιοχή μπροστά στην πρόκληση των «καθαρών» μορφών ενέργειας

Αντιμέτωπη με προκλήσεις, όπως αυτή της μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας (ΑΠΕ και φυσικό αέριο) βρίσκεται η περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, διασφαλίζοντας παράλληλα την ενεργειακή της ασφάλεια, όπως φαίνεται από τις τοποθετήσεις των ομιλητών του πρώτου πάνελ του συνεδρίου.

Οι ΑΠΕ ως καθαρή μορφή ενέργειας εκτιμάται, σύμφωνα με μελέτη του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΙRENA) την οποία παρουσίασε ο εκπρόσωπός του, εκτελών χρέη διευθυντή Γκουρμπούζ Γκιονούλ (Gurbuz Gonul) οτι θα «παράξουν» 28 εκατομμύρια θέσεις εργασίας μέχρι το 2050.

Πρόκειται, για μία μόνο μορφή καθαρής ενέργειας που βρίσκει «πρόσφορο έδαφος» ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή, στην οποία πρωταγωνιστικό ρόλο, σε ό,τι αφορά τις ΑΠΕ, έχει η υδροηλεκτρική ενέργεια. Σύμφωνα, δε, με στοιχεία πρόσφατων ερευνών, η μέχρι σήμερα διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα των διαφόρων χωρών της ευρύτερης περιοχής κυμαίνεται από 8% έως και 18% κατά μέσο όρο, με τα υδροηλεκτρικά, κυρίως στην περίπτωση των Δυτικών Βαλκανίων, να αντιστοιχούν στο μεγαλύτερο ποσοστό.

Η πρόκληση των καθαρών μορφών ενέργειας, αλλά και της περιφερειακής συνεργασίας υπογραμμίσθηκε από τον εκτελεστικό διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) Φατίχ Μπιρόλ (Fatih Birol), στη διάρκεια βιντεοσκοπημένου μηνύματος που παρακολούθησαν οι συμμετέχοντες στο συνέδριο. Σύμφωνα με τον ίδιο, έργα που εμβαθύνουν την περιφερειακή συνεργασία και βελτιώνουν την ενεργειακή αποδοτικότητα, προσδίδοντας περαιτέρω δυναμική στις προοπτικές κάθε περιοχής για ανάπτυξη μέσω επενδύσεων, αποτελούν κομβικά σημεία για το ενεργειακό μέλλον.

Από την πλευρά τους, ο πρόεδρος και ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΝΕ, Γιάννης Χατζηβασιλειάδης και Κωστής Σταμπολής, αντίστοιχα, παρουσίασαν ένα ευρύ «πλέγμα» αναγκαίων δράσεων για τη μετάβαση της ενεργειακής αγοράς και την ενεργειακή ασφάλεια στην Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Από τις τοποθετήσεις των ομιλητών, όπως και του Σιμόν Ουζούνοφ (Simon Uzunof) από τον διεθνή οργανισμό «Ενεργειακή Κοινότητα» με έδρα τη Βιέννη, ξεχώρισαν διαπιστώσεις, βάσει των οποίων οι προκλήσεις για την ευρύτερη περιοχή είναι απαιτητικές και σύνθετες, τόσο από πλευράς επενδύσεων, όσο και από πλευράς συμμόρφωσης με το νέο – υπό διαμόρφωση - ρυθμιστικό και κανονιστικό πλαίσιο.

Σύμφωνα με τους διοργανωτές, ο 11ος Ενεργειακός Διάλογος του ΙΕΝΕ είναι πιο επίκαιρος από ποτέ, λόγω της φάσης ταχείας μετάβασης στην οποία βρίσκονται σήμερα οι ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας και οι οποίες επηρεάζουν άμεσα το ενεργειακό τοπίο της περιοχής. Φέτος, η διοργάνωση του 11ου Ενεργειακού Διαλόγου ΝΑ Ευρώπης στη Θεσσαλονίκη αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω της προσέγγισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τα Δυτικά Βαλκάνια, με απώτερο στόχο την ένταξή τους στην ΕΕ, όπου η ενέργεια διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην ακολουθούμενη διαδικασία διεύρυνσης.

Βερροιόπουλος: Ριζική ενεργειακή αναβάθμιση 25.000 κατοικιών το έτος

Τη ριζική ενεργειακή αναβάθμιση 25.000 κατοικιών ετησίως, προβλέπει ο υφιστάμενος σχεδιασμός,τόνισε, από το βήμα του 11ου Ενεργειακού Διαλόγου ΝΑ Ευρώπης, ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Μιχάλης Βερροιόπουλος. Ωστόσο, πρόσθεσε, «δεν αρκεί να πιάσουμε το στόχο του 30% (σ.σ. Στόχοι στο πεδίο της εξοικονόμησης ενέργειας που έχουν τεθεί από την Ε.Ε). Απαιτείται από το 2025 και μετά ο ρυθμός να ανέβει στις 50.000 κατοικίες ετησίως. Μιλάμε για επενδύσεις πλέον του ενός δισ. ευρώ το έτος με το 90% αυτών να μένουν στη χώρα», διευκρίνισε.

Υπογραμμίζοντας τα επιτεύγματα και τις ισχυρότατες -όπως είπε- μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες που έχει να επιδείξει τα τελευταία τρία χρόνια το ενεργειακό μας τοπίο, ο κ. Βερροιόπουλος, παρουσίασε και μία άλλη «παράμετρο» του ενεργειακού σχεδιασμού που αφορά σε μεγάλες και μακρόπνοες επενδύσεις στα δίκτυα από τους διαχειριστές. «Διαθέτουν κεφάλαια ή μπορούν να δανειοδοτηθούν εύκολα. Οι επενδύσεις όμως σε παραδοσιακά, ή έξυπνα δίκτυα, πρέπει να συνεισφέρουν στην αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας, κυρίως μέσω της καινοτομίας. Είναι αδιανόητο από όλη αυτή τη διαδικασία μετάβασης να καταστούμε απλοί λήπτες προϊόντων που εισάγονται από το εξωτερικό», υπογράμμισε ο ΓΓ Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών.

Ο κ. Βερροιόπουλος επισήμανε, επίσης, ότι, στο μέλλον, ο καταναλωτής θα είναι στο κέντρο του ενεργειακού συστήματος και όχι ο παραγωγός και πρόσθεσε ότι η ζήτηση ενέργειας στην χώρα δεν θα σημειώσει άλματα, τουλάχιστον προς το 2023-2025, λόγω της ήπιας εγχώριας ανάπτυξης και του δημογραφικού. Σύμφωνα με τον ίδιο, απαιτείται «όσο γίνεται μεγαλύτερη απόδοση των επενδυμένων κεφαλαίων σε υφιστάμενες ενεργειακές υποδομές». Πρόσθεσε, δε, ότι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θα κυριαρχήσουν στην ηλεκτροπαραγωγή, αλλά σταδιακά και γραμμικά καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας 2020-2030.

Εξάλλου, σύμφωνα με τον κ. Βερροιόπουλο, χρειάζεται προσεκτικός σχεδιασμός της αγοράς φυσικού αερίου, στήριξη των υφιστάμενων θερμικών μονάδων, είτε είναι φυσικού αερίου, είτε λιγνιτικές, ταχύτατη ολοκλήρωση των δικτύων διανομής του φυσικού αερίου σε διάφορες πόλεις της χώρας, όπου η χρήση του φυσικού αερίου παράγει προστιθέμενη αξία.

Τιμ Γιέο: Υπάρχει μέλλον για την πυρηνική ενέργεια

Στη Θεσσαλονίκη για το συνέδριο βρίσκεται και ο Τιμ Γιέο, πρώην υπουργός των Συντηρητικών επί ηγεσίας Τζον Μέιτζορ, με την ιδιότητα του προέδρου του «New Nuclear Watch Institute» ο οποίος στην ομιλία του θα εστιάσει στο ρόλο των νέων πυρηνικών στην αγορά ενέργειας.

Ο κ. Γιέο σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ δήλωσε μεταξύ άλλων: «Νομίζω, ότι υπάρχει μέλλον για την πυρηνική ενέργεια, όλος ο κόσμος και η Ε.Ε. έχει αναγνωρίσει την ανάγκη για “καθαρή” ενέργεια, σχεδόν όλοι, εκτός από τον Πρόεδρο Τραμπ. Αν παρατηρήσουμε τα επόμενα τριάντα χρόνια, θα δούμε μια μεγάλη μείωση της παραγωγής ενέργειας από κάρβουνο και μια μεγάλη αύξηση παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι ανανεώσιμες πηγές όμως, δεν είναι συνεχείς, εξαρτώνται από την αέρα, τον ήλιο, κ.ά.. Τα πυρηνικά μπορούν να συμβάλουν στην παραγωγή σταθερής, καθαρής ενέργειας, χρησιμοποιούμενα συνδυαστικά με τις ανανεώσιμες πηγές. Η νέα πυρηνική ενέργεια θα είναι φθηνή, συνεχόμενη και θα έχει μηδενικούς ρύπους, ενώ στο στάδιο μιας μετάβασης προς καθαρότερες λύσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά με τις ανανεώσιμες πηγές, γιατί τα ορυκτά καύσιμα ακριβαίνουν όλο και περισσότερο, αφού επιβαρύνονται και με το κόστος των ρύπων».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ