Χρονιά επανάσταση για την αγορά φυσικού αερίου είναι το 2019, που βαίνει προς το τέλος του, καθώς οι ισορροπίες στον κλάδο έχουν αλλάξει τόσο ως προς την προέλευση του καυσίμου όσο και ως προς τα μερίδια αγοράς των επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με την εικόνα λίγες εβδομάδες πριν την εκπνοή του χρόνου, το υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG που εισήχθη στην ελληνική αγορά βρίσκεται μια ανάσα πίσω από το αέριο που εισήχθη στην χώρα μας μέσω αγωγών, με αρκετές πιθανότητες να το ξεπεράσει. Συγκεκριμένα τους τελευταίους μήνες το LNG αντιπροσωπεύει τα 2/3 της κατανάλωσης της ελληνικής αγοράς τάση που προβλέπεται να συνεχιστεί ακόμη και να ενταθεί το 2020. Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται συνολικά να έχουν έρθει στο σταθμό της Ρεβυθούσας 51 φορτία αυξάνοντας σημαντικά το μερίδιο του LNG. Η τεράστια αυτή ώθηση του υγροποιημένου φυσικού αερίου οδηγεί ολόκληρη την εγχώρια αγορά σε νέο ρεκόρ, ενώ μια ακόμη σημαντική εξέλιξη που παρατηρείται για πρώτη φορά είναι ότι από την Ελλάδα έγιναν εξαγωγές προς τη Βουλγαρία.

Πιο συγκεκριμένα το 2017 η συνολική κατανάλωση φυσικού αερίου έφτασε τα 53,570 GWh ενώ το 2018 μειώθηκε στις 52,451GWh. Για φέτος σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν πρόσφατα από τη ΔΕΠΑ η εκτίμηση είναι ότι η κατανάλωση θα ξεπεράσει τις 60GWh με αύξηση της τάξης του 15%.

Όπως προαναφέρθηκε, πίσω από την αλματώδη αύξηση του 2019 βρίσκεται η ραγδαία αύξηση του υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG. Οι εκφορτώσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου ήταν 15,54 GWh το 2017 και 11,598 GWh το 2018 δηλαδή αντίστοιχα αποτελούσαν το 30% και το 22% αντίστοιχα της συνολικής κατανάλωσης αερίου στη χώρα. Φέτος από τη Ρεβυθούσα οι συνολικές ποσότητες αναμένεται να ξεπεράσουν τις 27GWh δηλαδή να αποτελέσουν τουλάχιστον το 45% της συνολικής κατανάλωσης αερίου στη χώρα.

Η ραγδαία αύξηση των εισαγωγών LNG οφείλεται καταρχάς στο γεγονός ότι οι τιμές του υγροποιημένου φυσικού αερίου ήταν εξαιρετικά ανταγωνιστικές σε σχέση με το αέριο των αγωγών. Επίσης από πλευράς υποδομής η Ρεβυθούσα μετά την ολοκλήρωση του τρίτου τερματικού, μπορεί να υποδεχθεί ακόμη μεγαλύτερα φορτία και καράβια με αποτέλεσμα τα 52 φετινά φορτία να προέρχονται από χώρες που μέχρι σήμερα ήταν αδύνατο ή δεν συνέφερε οικονομικά να εξάγουν αέριο προς την Ελλάδα όπως η Νιγηρία, το Κατάρ ή ακόμη και οι ΗΠΑ. Φυσικά εκτός από τις προαναφερθείσες πηγές το 2019 έγιναν εισαγωγές από την Αλγερία που είναι σταθερός προμηθευτής της ΔΕΠΑ και της Ελληνικής αγοράς αλλά και από τη Νορβηγία.

Και όχι μόνο αυτό αλλά σύμφωνα με τον ετήσιο προγραμματισμό του ΔΕΣΦΑ η ζήτηση για εισαγωγές φορτίων υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG το 2020 έχει εκτιναχθεί στα ύψη. Από 52 φορτία που αναμένεται να κλείσει το 2019 για το 2020 έχουν δηλωθεί 65 slots που αντιστοιχούν σε ποσότητα 9,098 εκατ. κυβικά μέτρα. Η κατανομή των slots έγινε ως εξής: 22 slots εξασφάλισαν Mytilineos και Elpedison, 14 slots (όσα και πέρυσι αλλά με σχεδόν διπλάσια ποσότητα lng με μεγαλύτερα φορτία) εξασφάλισε η ΔΕΠΑ και 7 slots εξασφάλισε η ΗΡΩΝ.

Προοπτικές

Σημειώνεται ότι οι προοπτικές της αγοράς αερίου παραμένουν θετικές και σύμφωνα με το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ η ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί μέχρι το τέλος της επόμενης 10ετίας στα 7 δισ. κυβικά μέτρα. Ωστόσο το πρόγραμμα ανάπτυξης του διαχειριστή είχε καταρτιστεί πριν την εξαγγελία της κυβέρνησης για την απολιγνιτοποίηση και την οριστική απόσυρση των λιγνιτικών της ΔΕΗ μέχρι το 2028. Αυτό πρακτικά σημαίνει, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΔΕΣΦΑ ότι μέχρι το τέλος της επόμενης δεκαετίας η ζήτηση για φυσικό αέριο στην Ελλάδα θα φτάσει τα 8 δισ. κυβικά μέτρα δηλαδή θα προστεθεί ακόμη 1 δισ. εξαιτίας της νέας κατάστασης στην αγορά του ηλεκτρισμού.

Μερίδια αγοράς

Η δεύτερη μεγάλη αλλαγή στον κλάδο του φυσικού αερίου αφορά στα μερίδια αγοράς των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην εμπορία. Συγκεκριμένα φέτος αναμένεται για πρώτη φορά το μερίδιο της ΔΕΠΑ να πέσει κάτω από το 50% και το μερίδιο του δεύτερου παίκτη να κινηθεί πάνω από το 30 ίσως και στο 35%. Ωστόσο το μεγάλωμα της πίτας αλλά και οι περαιτέρω δυνατότητες που ανοίγονται για την ελληνική αγορά να τροφοδοτήσει και μάλιστα ως hub γειτονικές χώρες με αέριο που έχει εισαχθεί σε υγροποιημένη μορφή από το σταθμό της Ρεβυθούσας, ενισχύουν την ελκυστικότητα της επικείμενης αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ. Υπενθυμίζεται  τέλος ότι έχει κατατεθεί στη βουλή και αναμένεται να ψηφιστεί την επόμενη εβδομάδα το ενεργειακό νομοσχέδιο που περιλαμβάνει διατάξεις για την αποκρατικοποίηση της επιχείρησης αερίου, η οποία θα σπάσει σε τρεις εταιρείες (εμπορία, δίκτυα, διεθνείς δραστηριότητες) εκ των οποίων θα αποκρατικοποιηθούν η εμπορία και τα δίκτυα.

Πηγή: capital.gr