To ''πακέτο'' είναι μεγάλο, ήτοι 450 εκατομμύρια ευρώ και οι ενδιαφερόμενοι αρκετοί, ενώ ο διαγωνισμός πήρε παράταση μέχρι τον Απρίλιο. Ο λόγος για τα δορυφορικά διόδια, που φέρνουν τα πάνω-κάτω στη διαχείριση των αυτοκινητοδρόμων. Τα μεγάλα, όμως, προβλήματα δε συνδέονται με την εγκατάσταση του νέου συστήματος, αλλά πως τελικά θα τα ''βρουν '' υπουργείο Υποδομών και Παραχωρησιούχοι. Αναλυτικό ρεπορτάζ.

Τα θέματα που ανοίγουν είναι πολλά. Το σημαντικότερο: πως θα εξασφαλισθεί η ίδια απόδοση σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα και αν οι όποιες πιθανές ρωγμές δημιουργήσουν προβλήματα με τις τράπεζες οι οποίες έχουν χρηματοδοτήσει τους αυτοκινητόδρομους με εγγύηση τα διόδια. Και αν υπάρχουν περιθώρια να συνεχιστεί η όποια κοινωνική πολιτική: δωρεάν διελεύσεις για τοπικές διαδρομές μονίμων κατοίκων, δωρεάν διελεύσεις στην Εγνατία Οδό για άνεργους και ΑΜΕΑ.

Του Νίκου Γρυλλάκη

Οι εταιρείες παραχώρησης προετοιμάζονται πάντως και ήδη προχώρησαν σε έναν κοινό φορέα οποίος θα διαχειριστεί αυτές τις αλλαγές. Ο δρόμος είναι μακρύς και μοιάζει πλέον δύσκολο έως ανέφικτο να ολοκληρωθεί το νέο σύστημα μέσα στο 2018, όπως προαναγγείλει το υπουργείο. Η πρεμιέρα, των δορυφορικών διοδίων έχει προγραμματιστεί από την Εγνατία Οδό, όμως τα ζητήματα και εδώ είναι πολλά. Ο αυτοκινητόδρομος είναι υπό παραχώρηση και οι σταθμοί διοδίων δεν έχουν εγκατασταθεί παντού. Αυτό σημαίνει όταν περάσει ο μεγάλος αυτός οδικός άξονας στα χέρια του ιδιώτη θα λειτουργεί σ’ όλο το μήκος του από την Ηγουμενίτσα μέχρι τον Έβρο, αλλά και σε όλους τους κάθετους άξονες μόνον η χιλιομετροχρέωση.

Τα δύο διαφορετικά συστήματα, ανάλογα αν πρόκειται για φορτηγό δημόσιας χρήσης ή ΙΧ

Τα φορτηγά θα προμηθευτούν ειδικές συσκευές, κάτι σαν GPS, μέσω των οποίων θα παρακολουθείται όλη η πορεία τους στους αυτοκινητόδρομους τους οποίους υποχρεωτικά θα πρέπει να χρησιμοποιούν, εκτός από ειδικές και με άδεια περιπτώσεις, σε όλες τις μετακινήσεις τους. Ο λογαριασμός θα φτάνει στα γραφεία ή τα σπίτια τους, όπως φτάνουν οι λογαριασμοί των ΔΕΚΟ.

Το σύστημα θα βασίζεται στον εντοπισμό της θέσης του χρήστη μέσω δορυφόρου (Global Navigation Satellite System – GNSS) με AGPS, και στη μετάδοση των δεδομένων θέσης προς το Σύστημα Ηλεκτρονικών Διοδίων μέσω του δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Θα έχει δε κάλυψη στο 100% της χώρας, ενώ για λόγους συμμόρφωσης με την κείμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία όσο και για λειτουργική ευκολία, θα ενσωματώσει βασικούς μηχανισμούς διαλειτουργικότητας που προβλέπονται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Τηλεδιοδίων.

Το άλλο σύστημα θα αφορά τα ΙΧ. Οι ιδιοκτήτες θα προπληρώνουν τη διαδρομή, σε ειδικά «κιόσκια» που θα υπάρχουν στις εισόδους των οδικών αξόνων και θα προμηθεύονται κι αυτά μια ειδική συσκευή που θα παρακολουθεί την πορεία τους. Οι αριθμοί των αυτοκινήτων κατά την είσοδο και έξοδο από τον αυτοκινητόδρομο θα φωτογραφίζονται. Θα υπάρχει και στην περίπτωση αυτή η δυνατότητα πίστωσης κάποιου λογαριασμού ή συνδρομής .Οι κάτοχοι αυτοκινήτων Ιδιωτικής Χρήσης (Ι.Χ.) δεν πρέπει να εγκαταστήσουν το σύστημα δορυφορικού εντοπισμού θέσης (GPS) που θα κληθούν να εγκαταστήσουν υποχρεωτικά οι ιδιοκτήτες επαγγελματικών οχημάτων.

 

Το νέο σύστημα θα ενιαίο για όλους τους οδικούς άξονες, δηλαδή τον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου, την Ιόνια οδό, τον Ε65, τον Μορέα και την Ολυμπία Οδό, ενώ θα εγκατασταθεί και θα λειτουργήσει, με προτεραιότητα στην Εγνατία Οδό. Κατά το Β’ Στάδιο του διαγωνισμού θα προστεθεί και ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος.

Σήμερα, στο εθνικό δίκτυο της χώρας λειτουργούν περίπου 80 σταθμοί διοδίων, ενώ η νομοθεσία προβλέπει κόστος ανά χιλιόμετρο για τους οδηγούς Ι.Χ. που ξεκινά από τα 0,03 ευρώ στην Εγνατία Οδό και φτάνει τα 0,06 ευρώ για τους υπολοίπους οδικούς άξονες.
Η Ελλάδα θα είναι η δεύτερη χώρα της Ευρώπης που ετοιμάζεται να γκρεμίσει τους υφιστάμενους σταθμούς διοδίων προκειμένου να εγκαταστήσει ηλεκτρονικό-δορυφορικό σύστημα, με χρέωση ανά χιλιόμετρο. Πρώτη ήταν η Σλοβενία. Με τη χιλιομετροχρέωση κερδισμένοι θα είναι όσοι διανύουν μικρές αποστάσεις. Γι αυτούς το κόστος θα μικρότερο σε σχέση με αυτό που πληρώνουν σήμερα.

Οι εταιρείες διαχείρισης αυτοκινητοδρόμων, όπως της Αττικής Οδού, παρακολουθούν ήδη μέσω δορυφόρου την πορεία των δικών του οχημάτων και έχουν ήδη εικόνα του πως μπορεί να εφαρμοστεί το νέο σύστημα. Αυτό που ωστόσο που μένει να διευκρινιστεί είναι με ποιό τρόπο θα αποτρέπονται οι «διαρροές». Δηλαδή πως θα εξασφαλίζεται ότι το κάθε φορτηγό ή το κάθε ταξί θα πληρώνει τα διόδια και ποιές θα είναι οι συνέπειες για τους παραβάτες. Απαιτείται επομένως η συγκρότηση ελεγκτικού μηχανισμού, με υποδομές (κάμερες στις εθνικές οδούς) και επαρκή στελέχωση της Τροχαίας.

Στην προκήρυξη του διαγωνισμού περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων η προμήθεια 30.000 ειδικών πομπών που θα διατεθούν στους οδηγούς ΙΧ, καθώς και η αγορά 50 ειδικών οχημάτων, εξοπλισμένων με ραντάρ και άλλα ειδικά μέσα ελέγχου τα οποία θα εντοπίζουν παραβάτες.

Υπηρεσία Οδικών Τελών

Τα νέου τύπου διόδια θα εισπράττει η νέα δημόσια Υπηρεσία Οδικών Τελών του υπουργείου Υποδομών, η οποία στη συνέχεια θα τα μοιράζει στους «ιδιοκτήτες» των αυτοκινητοδρόμων. Η υπηρεσία αυτή είναι ακόμα σχέδιο επί χάρτου. Έχει αναφερθεί ότι θα στελεχωθεί με εξειδικευμένο προσωπικό 400 ατόμων -πιθανόν και από υπαλλήλους των διοδίων - που αγωνιούν για την τύχη τους την «επόμενη μέρα» .