Βόμβα εξακολουθεί να αποτελεί το ασφαλιστικό για τους προϋπολογισμούς αλλά και για την ομαλή πορεία καταβολής συντάξεων, καθώς την χρονιά που πέρασε οι οφειλές προς τα ταμεία αυξήθηκαν σχεδόν κατά 1 δις ευρώ.

Του Αντώνη Βασιλόπουλου

Πλέον τα συνολικά τα χρέη προς τα ταμεία ανέρχονται στο δυσθεώρητο ποσό των 31,3 δις ευρώ, που εμπεριέχουν τόκους πρόστιμα και προσαυξήσεις και, σύμφωνα με την 4η τριμηνιαία έκθεση του ΚΕΑΟ, στο σύστημα έχουν ενταχθεί συνολικά 1.336.989 οφειλέτες με συνολικές οφειλές κατά την ένταξη ύψους 26.524.267.874 ευρώ.

Οι συνολικές εισπράξεις του Κ.Ε.Α.Ο. εντός του τριμήνου (Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2017) ανέρχονται σε 318.795.728 ευρώ, αυξάνοντας τις συνολικές εισπράξεις εντός του 2017 σε 1.052.852.074 ευρώ.

Να σημειωθεί ότι στο ΚΕΑΟ μέχρι το τέλος του 2016 διαβιβάζονταν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 5.000 ευρώ από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, τον ΟΑΕΕ, τον ΟΓΑ και το ΕΤΑΑ βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων θεωρητικής εισπραξιμότητας (μη ρυθμισμένες οφειλές, πρόσφατες οφειλές, όχι υπό δικαστική αναστολή, μη πτωχευμένες, μη εκκαθαρισμένες).

Συνολικά μέσα στο 2017 εντάχθηκαν 1.007.419 οφειλέτες με συνολικές οφειλές ύψους 12.677.921.046 ευρώ. Από την αρχή λειτουργίας του Κ.Ε.Α.Ο. μέχρι 31/12/2017 έχουν ενταχθεί συνολικά 574.079 οφειλέτες του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (97% των οφειλετών του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), 527.001 οφειλέτες του τ. ΟΑΕΕ, 232.105 οφειλέτες του τ. ΟΓΑ, 3.433 οφειλέτες του τ. ΕΤΑΑ, 150 οφειλέτες του τ.ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και 221 οφειλέτες από Φορείς εκτός ΕΦΚΑ.

Στο τέλος του 2017 το συνολικό ποσό των 26.524.267.874 € σε οφειλές που έχουν ενταχθεί στο Κ.Ε.Α.Ο., διαμορφώθηκε στα 31.285.406.109 ευρώ (τρέχον υπόλοιπο). Το τρέχον υπόλοιπο μεταβάλλεται καθημερινά καθώς αφενός εντάσσονται νέοι οφειλέτες (με όλες τις προηγούμενες οφειλές τους) και αφετέρου οι οφειλές των ενταγμένων οφειλετών είτε αυξάνονται λόγω των μηνιαίων πρόσθετων τελών καθυστέρησης και από νέες οφειλές που δημιουργούν οι οφειλέτες αυτοί, είτε μειώνονται με τις καταβολές ποσών (δόσεις ρύθμισης, έναντι καταβολή, εξόφληση). Εντός του τελευταίου τριμήνου του 2017 το τρέχον υπόλοιπο των οφειλών που διαχειρίζεται το Κ.Ε.Α.Ο. αυξήθηκε κατά 756.411.462 ευρώ. Από αυτά, τα 404.459.363 ευρώ είναι αύξηση στις κύριες οφειλές και τα 351.952.098 ευρώ αύξηση στα πρόσθετα τέλη.

Από τα παραπάνω διακρίνεται ότι:

1. υπάρχει συγκέντρωση πλήθους οφειλετών στις χαμηλότερες κλίμακες οφειλών με 834.282 οφειλέτες (69,26% των οφειλετών) να έχουν οφειλή έως 15.000 ευρώ ο καθένας
2. το 80% των οφειλετών (969.636 οφειλέτες) έχουν οφειλή έως 30.000 ευρώ ο καθένας
3. μεγάλο μέρος του υπολοίπου οφειλών αφορά 89.546 οφειλέτες που έχουν οφειλή από 50.000 - 100.000 ευρώ (περίπου 20% του τρέχοντος υπολοίπου)
4. το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών αφορά λίγους μεγαλο-οφειλέτες με οφειλές άνω του 1εκ. ευρώ (1.698 οφειλέτες συγκεντρώνουν το 21,65% του υπόλοιπου οφειλών). 

Για τις οφειλές ύψους 31.285.406.109 ευρώ, το 21,24% (ποσό 6.644.665.572 ευρώ) του συνολικού χρέους δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2010 και μετά, ενώ το 78,76% (ποσό 24.640.740.536 ευρώ) δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά το 2009 ή παλαιότερα.

Πηγές εισφοροδιαφυγής

Μεγάλες περιπτώσεις οργανωμένης εισφοροδιαφυγής και συστηματικής δημιουργίας οφειλών παρατηρείται σε επιχειρήσεις εταιρικής μορφής κεφαλαιουχικού χαρακτήρα, κυρίως μονοπρόσωπες Ε.Π.Ε. και Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρίες (Ι.Κ.Ε.), που καταστρατηγούν τις διατάξεις της νομοθεσίας περί ευθύνης διοικούντων νομικά πρόσωπα για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών που οφείλονται από τα νομικά αυτά πρόσωπα. Οι συνηθέστεροι τρόποι φοροδιαφυγής είναι οι εξής:

- Δημιουργία οφειλών από επιχειρήσεις με σημαντικό κύκλο εργασιών που ανήκουν σε επιχειρηματίες χωρίς προσωπική περιουσία, τα δε περιουσιακά στοιχεία που αυτοί ή άλλες επιχειρήσεις τους διέθεταν στο παρελθόν έχουν διοχετευθεί σε τρίτους.
- Δημιουργία οφειλών από εταιρείες χωρίς περιουσιακά στοιχεία με εικονικούς υπεύθυνους, που δηλώνουν σαν έδρα κάποιο λογιστικό ή δικηγορικό γραφείο, εμφανίζουν πολλά παραρτήματα, ασφαλίζουν προσωπικό άλλων επιχειρήσεων και στο τέλος πτωχεύουν.
- Δημιουργία οφειλών από εταιρείες με διαχειριστές, μέλη ή Διευθύνοντες Σύμβουλους πρόσωπα χωρίς περιουσιακά στοιχεία ή πρόσωπα κατά των οποίων δεν έχει νόημα η λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης. Τέτοια πρόσωπα είναι συνήθως: α) Υπερήλικοι, συνηθέστερα γονείς ή στενοί συγγενείς του επιχειρηματία, καθώς και άτομα πολύ νεαρής ηλικίας, β) Οικονομικοί μετανάστες/αλλοδαποί, με κατοικία την έδρα της εταιρείας, γ) Κάτοικοι εξωτερικού χωρίς περιουσία στην Ελλάδα, δ) Υπάλληλοι της επιχείρησης, των οποίων η εμπειρία/ προϋπηρεσία δεν δικαιολογεί την τοποθέτησή τους σε θέσεις ευθύνης.
- Δημιουργία νέας επιχείρησης με την ίδια έδρα, το ίδιο αντικείμενο εργασιών και τον ίδιο διακριτικό τίτλο με επιχείρηση που δημιούργησε οφειλές και κατόπιν έπαψε να υποβάλλει ΑΠΔ. Στη νέα αυτή επιχείρηση ασφαλίζεται και το προσωπικό της παλιάς.
- Δημιουργία οφειλών μεγάλου ύψους από επιχειρήσεις (συνηθέστερα εταιρείες φύλαξης ή καθαριότητας), που αναλαμβάνουν έργα σαν υπεργολάβοι και παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση στον αριθμό των εργαζομένων. Πολλές φορές στις εταιρείες αυτές ασφαλίζεται και το προσωπικό του πραγματικού ανάδοχου του έργου. Οι παραπάνω «πατέντες» εισφοροδιαφυγής έχουν χρησιμοποιηθεί από δεκάδες επιχειρήσεις που μέχρι σήμερα έχει εντοπίσει το Κ.Ε.Α.Ο.