Βραδυφλεγή βόμβα  που απειλεί να τινάξει στον αέρα τα ελληνικά νοικοκυριά και τη σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας  αποτελεί το ιδιωτικό χρέος που έχει αγγίξει τα  200 δισ. ευρώ. Σχεδόν το μισό, περί τα 83 δισ. ευρώ, αφορά στα «κόκκινα» τραπεζικά δάνεια, ενώ συνολικά τα ληξιπρόθεσμα χρέη νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς το Δημόσιο ξεπέρασαν τα 98 δισεκατομμύρια.  

Το πρόβλημα είναι εκρηκτικό:  Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια το 2008  ήταν μόλις 12 δισ. ευρώ, ενώ  οι καταθέσεις έχουν καταρρεύσει από το 2009. Μόνο το α’ εξάμηνο του 2015 χάθηκαν από τις τράπεζες περί τα 50 δισεκατομμύρια ευρώ.  

Την ίδια ώρα, υπαρκτή απειλή για την επιτυχία της εξόδου από το Μνημόνιο είναι το κίνημα “έχω, αλλά δεν πληρώνω”. Ο λόγος για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και η επιλογή τους να μην καταβάλουν τις οφειλές τους ή τις δόσεις τους- παρότι έχουν τη δυνατότητα. Για αυτό το φαινόμενο προειδοποίησε και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, καθότι η μείωση των κόκκινων δανείων συνδέεται άμεσα με την κεφαλαιακή επάρκεια των ελληνικών τραπεζών.

Η κυβέρνηση έστειλε χθες ηχηρό μήνυμα προς τους στρατηγικούς κακοπληρωτές με την απόφαση να νομοθετήσει, σύμφωνα με πηγές, την αυτεπάγγελτη δίωξη όσων παρακωλύουν τους πλειστηριασμούς. Οι πλειστηριασμοί  σε ακίνητα μεγάλης εμπορικής αξίας ίσως στείλει μήνυμα και φέρει θετικά αποτελέσματα στο σκέλος των ρυθμίσεων δανείων από τις τράπεζες, καθώς οι οφειλέτες που μέχρι σήμερα δεν πλήρωναν ίσως σπεύσουν να κάνουν ρύθμιση με την τράπεζα.  

Οι ελληνικές τράπεζες υπολογίζουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε περίπου 83 δισ. ευρώ, δηλαδή πάνω από το ένα τρίτο των συνολικών δανείων. Τραπεζικά στελέχη  εκτιμούν πως οι  κακοπληρωτές αντιστοιχούν περίπου στο ένα τέταρτο όλων των δανείων. Σύμφωνα δε με μελέτη που δημοσιεύθηκε από τη Springer International Publishing, βάσει δανείων που χορηγήθηκαν σε 13.070 ελληνικές εταιρίες για την περίοδο 2008-2015, μία στις έξι εταιρίες είναι στρατηγικός κακοπληρωτής.

Να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο των στόχων που συμφωνήθηκαν το Σεπτέμβριο του 2016, οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να μειώσουν την έκθεση σε μη εξυπηρετούμενα κατά 15 δισ. ευρώ το 2018 και ακόμη 16,6 δισ. το 2019. Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν προβλέψεις 53 δισ. ευρώ και ίσως να χρειαστούν επιπλέον κεφάλαια τα επόμενα δύο χρόνια.

Σχετικά με τις οφειλές στο Δημόσιο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, το πρώτο οκτάμηνο του 2017 οι εισπρακτικοί μηχανισμοί κατάφεραν να εξασφαλίσουν 3,14 δισεκατομμύρια ευρώ, μέσω κατασχέσεων σε τραπεζικούς λογαριασμούς οφειλετών. Πρόκειται για 971.508 οφειλέτες από τους οποίους εισπράχθηκαν αναγκαστικώς 1,97 δισ. ευρώ από τα παλαιά χρέη και ακόμη 1,177 ευρώ από νέες οφειλές.