Συγκεκριμένες παρεμβάσεις από την πλευρά της πολιτείας για την ρύθμιση των κόκκινων δανείων, με απώτερο σκοπό την ουσιαστική επίλυση του θέματος χωρίς να προκληθούν αναταράξεις στον κοινωνικό ιστό, ζητούν οι πρόεδροι του Οικονομικού Επιμελητήριου Ελλάδος, κ. Κωνσταντίνος Κόλλιας, του Τεχνικού Επιμελητήριου Ελλάδος, κ. Γιώργος Στασινός, και της Ολομέλειας Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, κ. Δημήτρης Βερβεσός.

Ειδικότερα, σε κοινή συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε σήμερα στα γραφεία του ΟΕΕ, επισημάνθηκε ότι στο τέλος του Σεπτεμβρίου του 2017, το ύψος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ) ανήλθε σε 100,4 δισ. ευρώ ή στο 44,6% των συνολικών ανοιγμάτων, ενώ ο δείκτης άγγιζε το 43,3% για το στεγαστικό, το 53,2% για το καταναλωτικό και το 43,6% για το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο. Στο τρίτο τρίμηνο 2017, οι διαγραφές δανείων των τραπεζών ανήλθαν σε 1,1 δισ. ευρώ και συνολικά για το εννεάμηνο 2017 ανήλθαν σε 4,4 δισ. ευρώ. Οι πωλήσεις δανείων άγγιξαν το εννεάμηνο του 2017 το 1,8 δισ. ευρώ. Στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο, η μεγαλύτερη συγκέντρωση ΜΕΑ παρατηρείται στο χαρτοφυλάκιο των ελεύθερων επαγγελματιών και των πολύ μικρών επιχειρήσεων (δείκτης ΜΕΑ: 66,5%).

Όπως αναφέρθηκε, οι τράπεζες πρέπει να κάνουν σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της μείωσης της μη εξυπηρετούμενης έκθεσής τους, με στόχο να μειώσουν το υπόλοιπο των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων στα 64,6 δισ. ευρώ μέχρι 31/12/2019. Η κωλυσιεργία που σημειώνεται στην αντιμετώπιση και οριστική λύση του θέματος δεν επιτρέπει την πλήρη και άμεση εξυγίανση των ισολογισμών των πιστωτικών ιδρυμάτων. Το μεγάλο ζητούμενο στο συγκεκριμένο θέμα είναι, αφενός να υπάρξει μέριμνα για την πρώτη κατοικία αυτού, που πραγματικά αδυνατεί να ανταπεξέλθει στην αποπληρωμή του δανείου του και αφετέρου να μη διαταραχθεί περαιτέρω η λειτουργία και η ισορροπία του τραπεζικού συστήματος της χώρας, ώστε αυτό να επανέλθει τάχιστα στη φυσιολογική του λειτουργία, δηλαδή στη χορήγηση ρευστότητας προς την πραγματική οικονομία.

Για να επιτευχθούν τα παραπάνω, απαιτούνται δύο συγκεκριμένες παρεμβάσεις και κατευθύνσεις, που αμφότερες αφορούν στη ρύθμιση των κόκκινων δανείων, σύμφωνα με τους τρεις φορείς.

Η πρώτη παρέμβαση αφορά στην κατεύθυνση, που πρέπει να έχουν οι 130.000 πλειστηριασμοί, που η κυβέρνηση με τους δανειστές έχει συμφωνήσει ότι πρέπει να γίνουν μέχρι το 2021. Οι τρεις φορείς (ΟΕΕ, Ολομέλεια Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος και ΤΕΕ) πιστεύουν ότι η απόλυτη στόχευση στο συγκεκριμένο θέμα πρέπει να είναι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Σύμφωνα με τους τρεις φορείς, η απειλή πλειστηριασμού για όσους μπορούν, αλλά δεν θέλουν να πληρώσουν, είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να διασφαλίσουν οι τράπεζες τα συμφέροντά τους απέναντι σε αυτή την κατηγορία δανειοληπτών.

Η δεύτερη παρέμβαση αφορά στην κατεύθυνση, που πρέπει να πάρουν οι διαπραγματεύσεις των τραπεζών με τους υπόλοιπους οφειλέτες. Όσους, δηλαδή, θέλουν, αλλά δεν μπορούν να πληρώσουν. Επιβάλλεται, όπως αναφέρθηκε, ένα προστατευτικό νομοσχέδιο για την κύρια κατοικία, βάσει του οποίου η προστασία θα αξιώνεται εφόσον πληρούνται κάποια κριτήρια, όπως είναι οι πραγματικές και αντικειμενικές οικονομικές δυνατότητες του δανειολήπτη, το ποσοστό αποπληρωμής, η αξία του ακινήτου και η δολιότητά του ως προς την μη αποπληρωμή ή όχι.

Για το συγκεκριμένο θέμα η πρόταση των φορέων έχει ως εξής:

- Τα πιστωτικά ιδρύματα ενημερώνουν, όπως οφείλουν βάσει νόμου, το δανειολήπτη (και τους εγγυητές) ότι το δάνειό του θα ενταχθεί σε χαρτοφυλάκιο προς πώληση δανείων και έχει στη διάθεσή του 45 ημέρες για να προσέλθει στην τράπεζα και να προχωρήσει σε ρύθμιση.
- Αν δεν προσέλθει, η τράπεζα διεξάγει τη διαγωνιστική διαδικασία πώλησης των δανείων σε ειδικά αδειοδοτημένα funds.
- Οι συμμετέχοντες στην διαγωνιστική διαδικασία γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι θα δοθεί μια τελευταία ευκαιρία στον δανειολήπτη να προσφέρει την ίδια τιμή, που θα προσφέρει ο πλειοδότης.
- Εν συνεχεία, αποστέλλεται επιστολή στον δανειολήπτη με την οποία του γίνεται γνωστό το τίμημα, που προσφέρει το fund που έχει πλειοδοτήσει και του ζητείται - μέσα σε προθεσμία σαράντα πέντε ημερών - να απαντήσει αν ενδιαφέρεται να προσφέρει το ίδιο τίμημα. Αν βρει τα χρήματα (cash και cash collateral), θα πρέπει να αναφέρει ρητώς την πηγή των χρημάτων και τη χρονική περίοδο εξόφλησης.
- Σε αυτή την περίπτωση, θα εξαγοράσει το δάνειό του, ενώ σε διαφορετική το δάνειο καταλήγει οριστικά στο fund.

Οι τρεις φορείς εκτιμούν ότι η περίπτωση της Κύπρου αποτελεί δεδικασμένο - Κύπρος και Ελλάδα είναι οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά Μη Εξυπηρετούμενών Ανοιγμάτων (ΜΕΑ), 43% και 44,6% αντίστοιχα - όπου με διάταξη νόμου, προβλέπεται το εξής, όταν η τράπεζα πρόκειται να πουλήσει το δάνειο του οφειλέτη σε fund. Αποστέλλεται στο δανειολήπτη επιστολή, με την οποία του ζητείται να καταθέσει τη δική του γραπτή προσφορά μέσα σε σαράντα πέντε εργάσιμες ημέρες, όπου θα αναφέρει το χρηματικό ποσό, τη χρονική περίοδο εξόφλησης και την πηγή των χρημάτων. Κάτι αντίστοιχο μπορεί να γίνει και στη χώρα μας.

Στο αμέσως επόμενο διάστημα, οι πρόεδροι των τριών φορέων θα ξεκινήσουν συναντήσεις με τους αρμόδιους θεσμικούς και κυβερνητικούς φορείς για την παρουσίαση της πρότασής τους. Ακολούθως, εφόσον η Πολιτεία υιοθετήσει την πρότασή τους, θα πρέπει να υπάρξει σχετική μέριμνα με τη μορφή κινήτρου και για τους συνεπείς δανειολήπτες, προκειμένου να αποφευχθεί ο ηθικός κίνδυνος στην οικονομία αλλά και να επιβραβεύονται όσοι κατάφεραν να ανταπεξέλθουν παρά την οικονομική κρίση στις υποχρεώσεις τους.