Με την συνεισφορά των καθαρών εξαγωγών στη συνεχή μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας, ασχολούνται στο δελτίο «7 ημέρες Οικονομία» αυτής της εβδομάδας οι αναλυτές της τράπεζας Eurobank, ενώ παράλληλα αναλύουν δύο σημαντικούς δείκτες, το ισοζύγιο εμπορευμάτων και το ισοζύγιο υπηρεσιών.
Πτωτικά κινήθηκαν σε ετήσια βάση οι καθαρές εξαγωγές το 3ο τρίμηνο 2018. Η διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου εμπορευμάτων υπεραντιστάθμισε την αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών
Την ερχόμενη Τρίτη 4 Δεκεμβρίου 2018 η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) αναμένεται να δημοσιεύσει τους εθνικούς λογαριασμούς για το 3ο τρίμηνο 2018. Βάσει των έως τώρα δημοσιευμένων μικροοικονομικών και μακροοικονομικών δεικτών θεωρούμε ότι το 3 ο τρίμηνο 2018 θα αποτελέσει το 7ο στη σειρά με θετικό ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης για την ελληνική οικονομία. Ως γνωστόν, με αφετηρία το τέλος του 2016, το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα διαρκώς αυξάνεται – τόσο σε τριμηνιαία όσο και σε ετήσια βάση - με τη σωρευτική μεταβολή να ανέρχεται στο 3,1% (βλέπε Σχήμα 1).
Για το ίδιο χρονικό διάστημα η αντίστοιχη επίδοση των υπολοίπων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 28 κρατών μελών είχε ως εξής: Μάλτα 8,6%, Ρουμανία 8,5%, Σλοβενία 7,6%, Ιρλανδία 7,6%, Λετονία 7,4%, Ουγγαρία 7,4%, Πολωνία 7,1%, Εσθονία 6,5%, Τσεχία 6,3%, Λιθουανία 5,7%, Κύπρος 5,5%, Βουλγαρία 5,2%, Ολλανδία 4,4%, Κροατία 4,3%, Ισπανία 4,2%, Φινλανδία 4,1%, Αυστρία 4,1%, Σουηδία 4,0%, Λουξεμβούργο 3,8%, Πορτογαλία 3,5%, Γαλλία 3,2%, Ελλάδα 3,1%, Βέλγιο 2,5%, Ιταλία 2,1%, Δανία 1,9% και Ηνωμένο Βασίλειο 1,9% (ΕΕ-28 και Ευρωζώνη 3,5%).
Ένα ποιοτικό χαρακτηριστικό που αναμένουμε να αποτυπωθεί στα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών του 3ου τριμήνου 2018 είναι η αλλαγή του προσήμου από θετικό σε αρνητικό της συνεισφοράς των καθαρών εξαγωγών στον ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης. Οι καθαρές εξαγωγές ισούνται με τη διαφορά ανάμεσα στις εξαγωγές και τις εισαγωγές, εισέρχονται αθροιστικά στη γνωστή ταυτότητα του ΑΕΠ και αποτελούν τη συνιστώσα δαπάνης που όταν προστεθεί στην εγχώρια ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες (ιδιωτική κατανάλωση + δημόσια κατανάλωση + επενδύσεις) οδηγεί στη ζήτηση για εγχώρια αγαθά και υπηρεσίες (ιδιωτική κατανάλωση + δημόσια κατανάλωση + επενδύσεις + Εξαγωγές – Εισαγωγές), δηλαδή σε ένα μέγεθος που ισούται με το ΑΕΠ.
Το προαναφερθέν συμπέρασμα για αρνητική συνεισφορά των καθαρών εξαγωγών στον ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης του 3ου τριμήνου 2018 εδράζεται στα μηνιαία στοιχεία των εμπορευματικών συναλλαγών (commercial transactions) της ΕΛΣΤΑΤ και του ισοζυγίου πληρωμών (balance of payments) της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ). Στο τεύχος 267 του δελτίου 7ημέρες ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ είχαμε κάνει αντίστοιχη αναφορά στις παρατηρήσεις της περιόδου Ιούλιου – Αυγούστου 2018. Στο παρόν τεύχος προσθέτουμε την παρατήρηση του Σεπτέμβριου 2018 ώστε να έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα για τις εξωτερικές συναλλαγές της ελληνικής οικονομίας το 3ο τρίμηνο 2018. Σύμφωνα με τις παραπάνω χρονολογικές σειρές το έλλειμμα του ισοζυγίου εμπορευμάτων το 3ο τρίμηνο 2018 παρουσίασε διεύρυνση σε ετήσια βάση κατά -€1.301,9 εκατ. Στο ίδιο διάστημα το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών ενισχύθηκε σε ετήσια βάση κατά €615,9 εκατ. Συνεπώς, η αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου υπεραντιστάθμισε την άνοδο του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών και ως εκ τούτου το σύνολο των καθαρών εξαγωγών κινήθηκε πτωτικά.
Η ετήσια αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου εμπορευμάτων το 3 ο τρίμηνο 2018 προήλθε κυρίως από δύο κατηγορίες αγαθών. Αυτές είναι 1ον τα μηχανήματα και υλικό μεταφορών και 2ον τα ορυκτά καύσιμα και λιπαντικά. Στην πρώτη κατηγορία σημειώθηκε διεύρυνση του ελλείμματος της τάξης των -€863,6 εκατ. Η εν λόγω μεταβολή οφείλεται αποκλειστικά στην ενίσχυση των εισαγωγών μηχανημάτων και υλικού μεταφορών (+€826,6 εκατ. από τα οποία τα +€542,8 εκατ. ανήκουν στην κατηγορία των πλοίων, πλοιαρίων και πλωτών κατασκευών). Στη δεύτερη κατηγορία καταγράφηκε παρόμοιο ποιοτικό αποτέλεσμα με το έλλειμμα του ισοζυγίου των ορυκτών καυσίμων και λιπαντικών να ενισχύεται κατά -€348,0 εκατ. Τόσο οι εξαγωγές όσο και οι εισαγωγές της συγκεκριμένης κατηγορίας εμπορευμάτων ενισχύθηκαν σημαντικά (κοινή θετική επίδραση από την ετήσια αύξηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου) με την άνοδο των τελευταίων (+€1.259,3 εκατ.) να υπερκαλύπτει την αύξηση των πρώτων (+€911,4 εκατ.). Τέλος, ολοκληρώνοντας την αναφορά μας στα στοιχεία των ελληνικών εξαγωγών και εισαγωγών εμπορευμάτων για το 3ο τρίμηνο 2018, αξίζει να σημειώσουμε ότι η προαναφερθείσα αύξηση των εισαγωγών μηχανημάτων και υλικού μεταφορών αναμένουμε να καταγραφεί και στην κατηγορία των επενδύσεων παγίων των εθνικών λογαριασμών. Συνεπώς, η αρνητική συνεισφορά των καθαρών εξαγωγών που αναμένουμε να δούμε στα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών του 3ου τριμήνου 2018 εκτιμούμε ότι θα αντισταθμιστεί σε έναν βαθμό από την αύξηση των επενδύσεων παγίων.
Όπως αναφέρει και ο τίτλος του παρόντος τεύχους του δελτίου 7ημέρες ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών σημείωσε ετήσια αύξηση το 3ο τρίμηνο 2018. Η εν λόγω μεταβολή προήλθε κυρίως από την αύξηση των πλεονασμάτων στα ισοζύγια των ταξιδιωτικών υπηρεσιών και μεταφορών κατά €507,1 και €428,6 εκατ. αντίστοιχα. Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι η ετήσια αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων παρουσίασε σημαντική επιβράδυνση το 3ο τρίμηνο 2018 (κυρίως λόγω των παρατηρήσεων του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου 2018) με την αντίστοιχη ετήσια ποσοστιαία μεταβολή να διαμορφώνεται στο 5,4% από 17,7% και 13,2% το 2ο και το 1ο τρίμηνο 2018 αντίστοιχα. Στην αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκε ο ρυθμός αύξησης των εισπράξεων από τις μεταφορές υπηρεσιών παρουσιάζοντας επιτάχυνση στο 23,8% από 9,1% και 4,8% το 2ο και το 1ο τρίμηνο 2018 αντίστοιχα.
