Το χέρι στην τσέπη και για το ξεχασμένο «κτηματόσημο» πιθανότατα θα αρχίζουν να βάζουν μέσα στο 2018 οι ιδιοκτήτες ακινήτων. Πρώτα θα ξεκινήσουν να πληρώνουν οι παλιοί «πελάτες» του Κτηματολογίου και εν συνεχεία οι νεότεροι. Συνολικά θα κληθούν στα ταμεία 5,5 εκατομμύρια ιδιοκτήτες οι οποίοι έχουν 12,7 εκατομμύρια δικαιώματα.

Είκοσι χρόνια από την έναρξη του Κτηματολογίου, της σημαντικότερης μεταρρύθμισης, όπως είχε επισημάνει η καγκελάριος Μέρκελ, το τοπίο είναι θολό ακόμα και στις περιοχές που κτηματογραφήθηκαν. Χωρίς Κτηματολόγιο κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα κάθε μεγάλη επενδυτική δραστηριότητα.

Του Νίκου Γρυλλάκη

Οι πληρωμές αυτές εκκρεμούν εδώ και χρόνια. Λόγω της κρίσης και του ΕΝΦΙΑ έμειναν στο συρτάρι. Όμως η επέκταση σ’ όλη τη χώρα του Κτηματολογίου, πιέζει για αναζήτηση πόρων και πλέον είναι ζήτημα χρόνου να βγουν από τα συρτάρια οι εντολές πληρωμής.

Οι πρώτοι «παγωμένοι» λογαριασμοί αφορούν ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν περιουσία στις 338 περιοχές στις οποίες «πήγε» το Κτηματολόγιο το 1997 και το 1999. Πρόκειται για 2,5 εκατομμύρια πολίτες οι οποίοι έχουν δηλώσει 5,8 εκατομμύρια δικαιώματα (πλήρης ιδιοκτησία, συνιδιοκτησία, επικαρπία, ψιλή κυριότητα) σε ακίνητα.

Αυτοί οι ιδιοκτήτες δεν έχουν πληρώσει τίποτα μέχρι τώρα για τις δηλώσεις που υπέβαλαν, «χρωστούν» όμως συνολικά 170 με 180 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσό αυτό προκύπτει από τα 35 ή 20 ευρώ που αντιστοιχεί για κάθε δικαίωμα.

Είναι δηλαδή το ανταποδοτικό τέλος το οποίο έχει ήδη πληρώσει η επόμενη «φουρνιά», η οποία εντάχθηκε στο Κτηματολόγιο το καλοκαίρι του 2008 καθώς γι’ αυτές τις δηλώσεις ίσχυσε άλλη ρύθμιση. Οι τελευταίοι που υπολογίζονται σε 3 εκατομμύρια με δικαιώματα σε ακίνητα που φτάνουν τα 6,8 εκατομμύρια πρώτα πλήρωναν το ανταποδοτικό τέλος και μετά υπέβαλαν τη δήλωση ιδιοκτησίας.

Σταδιακά η πληρωμή για τους παλιούς

Η πληρωμή του ανταποδοτικού τέλους για τους παλιούς «πελάτες» του Κτηματολογίου σχεδιάζεται να γίνεται σταδιακά. Δεν θα κληθούν δηλαδή όλοι μαζί οι ιδιοκτήτες να πληρώσουν, αλλά θα καλούνται ανά περιοχή (Νομός ή Περιφέρεια) και από μήνα σε μήνα. Αυτό σημαίνει ότι για να «εξοφλήσουν» όλοι το ανταποδοτικό τέλος θα περάσουν ενδεχομένως 2 ή και 3 χρόνια -ανάλογα με τη δυνατότητα είσπραξης που θα έχουν οι Εφορίες.

Θα προηγούνται οι διορθώσεις λαθών από το «ένταλμα» πληρωμής

Πριν από το «ένταλμα» πληρωμής οι ιδιοκτήτες θα λαμβάνουν βεβαιώσεις για ακίνητα που έχουν δηλώσει στο Κτηματολόγιο σε περιοχές μίας ή περισσότερων περιφερειών της χώρας και θα καλούνται οι ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων σε διάστημα ενός μηνός, εφόσον εντοπίζουν λάθη σε εμβαδόν, θέση, ονόματα ή τίτλους, να τα διορθώνουν.

Για τη διόρθωση αυτή θα προσέρχονται στα Γραφεία Κτηματολογίου και προσκομίζοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά θα ζητούν να διορθωθούν τα όποια λάθη υπάρχουν. Είναι πολύ πιθανό να προκύψουν και λάθη ή παραλείψεις που θα χρειαστούν δικαστική διαδικασία προκειμένου να αντιμετωπιστούν.

Εκτιμάται ότι θα υπάρξουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις καθώς κατά την πρώτη φάση της κτηματογράφησης το σύστημα που εφαρμόστηκε δοκιμάστηκε για πρώτη φορά.

Στις απλές περιπτώσεις διόρθωσης λαθών η συνέχεια θα είναι επίσης απλή και για το Κτηματολόγιο και για τις Εφορίες, αλλά και για τους πολίτες. Μετά την παρέλευση της προθεσμίας των διορθώσεων θα μεσολαβήσει ένας ακόμα μήνας για να «τσεκαριστεί» τι οριστικοποιείται. Και ο,τι οριστικοποιηθεί θα πάρει το δρόμο για τη «χρέωση» του ανταποδοτικού τέλους.

35 ευρώ για ακίνητο κύριας χρήσης και 20 ευρώ για βοηθητικό χώρο

Δηλαδή σε ένα δίμηνο μετά την παραλαβή των βεβαιώσεων του Κτηματολογίου θα φτάνει και το «χρεωστικό» της Εφορίας. Η τελευταία θα ζητά να καταβληθούν 35 ευρώ από κάθε δικαιούχο και για κάθε δικαίωμα που αναφέρεται σε ακίνητο κύριας χρήσης και 20 για κάθε δικαίωμα σε βοηθητικό χώρο.

Όπως δηλαδή πλήρωσαν το ανταποδοτικό τέλος και οι ιδιοκτήτες ακινήτων στις περιοχές που εντάχθηκαν στο Κτηματολόγιο το 2008. Η πληρωμή του ανταποδοτικού τέλους θα γίνεται σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, πιθανότατα μέσα σε έναν μήνα.

Χωρίς την εξόφληση του ανταποδοτικού τέλους δεν θα μπορούν να γίνονται μεταβιβάσεις, ή να εκδίδονται οικοδομικές άδειες

Μετά την παρέλευση αυτού του διαστήματος η οφειλή θα αντιμετωπίζεται όπως όλες οι άλλες οφειλές στο Δημόσιο, με προσαυξήσεις δηλαδή και με μη έκδοση φορολογικής ενημερότητας. Επίσης όσοι δεν πληρώσουν το ανταποδοτικό τέλος δεν θα μπορούν να προχωρούν σε πράξεις που αφορούν το ακίνητο, όπως μεταβιβάσεις ή έκδοση οικοδομικής άδειας.

Αγροτικές εκτάσεις

Για τις αγροτικές εκτάσεις προβλέπεται από το νόμο η καταβολή έως δύο και μόνον, ανταποδοτικών τελών ανεξάρτητα από τον αριθμό των χωραφιών ή βοσκοτόπων που έχουν δηλωθεί από τον ίδιο δικαιούχο στην ίδια περιοχή.

Οι ιδιοκτήτες των παλαιών κτηματογραφήσεων δεν θα έχουν άλλη επιβάρυνση πέραν του ανταποδοτικού τέλους.

Ανταποδοτικό τέλος για 3 εκατομμύρια ιδιοκτήτες

Η άλλη εκκρεμότητα αφορά 3 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων που δήλωσαν την περιουσία τους σε 107 περιοχές της χώρας το καλοκαίρι του 2008, με συνολικά 6,9 δικαιώματα. Αυτοί έχουν πληρώσει το ανταποδοτικό τέλος, αλλά δεν έχουν πληρώσει το αναλογικό.

Πρόκειται για ένα ποσό που αντιστοιχεί στο ένα τοις χιλίοις επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου αφαιρουμένων 20.000 ευρώ (και αυτό για να υπάρχει... Δικαιοσύνη καθώς όσοι έχουν ακίνητα αξίας έως 20.000 ευρώ δεν θα πληρώσουν το αναλογικό τέλος). Να σημειώσουμε ότι τόσο μικρή αξία έχουν κάποια βοσκοτόπια και ορισμένες αποθήκες.

Οι περισσότερο θα πληρώσουν έως 200 ευρώ

Εκτιμάται ότι κατά μέσο το 70%-80% των ιδιοκτητών θα καταβάλουν από 100 έως 200 ευρώ. Το αναλογικό τέλος, σε αντίθεση με το ανταποδοτικό, θα πληρωθεί ανά ακίνητο και όχι ανά δικαίωμα.

Καμιά χρέωση δεν θα ξεπερνά τα 900 ευρώ ακόμα κι αν το αναλογικό τέλος προκύπτει υψηλότερο.