Το Δελτίο Κοινωνικών Εξελίξεων συντάσσεται σε μια περίοδο όπου η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε πορεία ανάκαμψης. Έπειτα από πέντε έτη βαθιάς ύφεσης, η οικονομία σταθεροποιήθηκε (2015-2016) και πλέον καταγράφει για τρίτο συνεχή χρόνο θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης (2017-2019).
Η ύφεση που προηγήθηκε άφησε το αποτύπωμά της σε όλους τους κοινωνικούς τομείς της πολιτείας που έχουν ως στόχο τη διασφάλιση ενός υψηλού επιπέδου κοινωνικών παροχών και υπηρεσιών σε όλο το φάσμα των μεσαίων και κατώτερων.
Το πέρασμα της οικονομίας στη φάση της ανάκαμψης αλλά και συγκεκριμένες παρεμβάσεις κοινωνικής πολιτικής έχουν ήδη αρχίσει να καταγράφονται και στους κοινωνικούς δείκτες όπως φαίνεται από τα διαθέσιμα στοιχεία για τα έτη 2016-2017. Τέτοιες παρεμβάσεις με θετικό πρόσημο για την κοινωνία αποτελούν το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) που θεσμοθετήθηκε το 2017 αντικαθιστώντας τις αρχικές ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης το 2015, την αποκατάσταση της αξιοπιστίας και της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος, την αύξηση των οικογενειακών επιδομάτων, την αύξηση του κατώτατου μισθού και την κατάργηση του υπο-κατώτατου, τη μείωση της αδήλωτης εργασίας, αλλά και οι σαφείς αυξήσεις στη χρηματοδότηση στον τομέα της Υγείας (2016-2017) και στον τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης (2015-2017).
Μέρος της θετικής επίδρασης των παραπάνω παρεμβάσεων έχει αποτυπωθεί στους πιο πρόσφατους κοινωνικούς δείκτες. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα αποτελέσματα της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU-SILC) το 2017 το ποσοστό του πληθυσμού που αντιμετωπίζει υλικές στερήσεις μειώθηκε για πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης, ο συντελεστής εισοδηματικής ανισότητας Gini κατέγραψε τη μεγαλύτερη μείωση από την έναρξη της κρίσης και το ποσοστό του πληθυσμού της χώρας που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις διαμορφώθηκε στο χαμηλότερο ποσοστό από την έναρξη της κρίσης. Ιδιαίτερα ο κίνδυνος παιδικής φτώχειας σημείωσε τη μεγαλύτερη υποχώρηση πλησιάζοντας τα προ κρίσης επίπεδα.
Στο πλαίσιο αυτό, μέτρα πολιτικής μόνιμου χαρακτήρα και όχι εφάπαξ παροχών, όπως η δέσμη που ανακοινώθηκε την 7η Μαΐου από τον Πρωθυπουργό και το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης που περιλαμβάνει την καταβολή επιπρόσθετης συντάξιμης αποδοχής σε ετήσια βάση, τη μετάταξη πληθώρας καταναλωτικών αγαθών από το μεσαίο στο χαμηλό συντελεστή κ.ά., όπως και την αντίστοιχη μείωση στους λογαριασμούς κατανάλωσης ενέργειας από τα νοικοκυριά, εντάσσονται σε έναν κύκλο προοδευτικής αναδιανομής και ενίσχυσης κοινωνικής συνοχής. Τα παραπάνω, μαζί με άλλα, τα οποία και σε αναπτυξιακούς όρους δύνανται να μεταφραστούν σε αύξηση διαθέσιμου εισοδήματος και καταναλωτικής ζήτησης, αναμένεται σε ένα βραχυμεσοπρόθεσμο χρόνο να αποτυπωθούν σε επίπεδο κοινωνικών δεικτών.
Το Δελτίο Κοινωνικών Εξελίξεων του ΕΝΑ
Το Δελτίο Κοινωνικών Εξελίξεων είναι μια πρωτοβουλία του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ. Στόχος του Δελτίου είναι η παροχή σφαιρικής, έγκυρης και συστηματικής ενημέρωσης και ανάλυσης για τις τάσεις στην ελληνική οικονομία και κοινωνία.
Έχοντας ως σημείο αναφοράς την ιδρυτική Διακήρυξη του ΕΝΑ, το Δελτίο ιχνηλατεί το κοινωνικό αποτύπωμα των οικονομικών πολιτικών στην κοινωνική ευημερία και την ανάπτυξη, αξιοποιώντας επιλεκτικά δείκτες διαφορετικών επιστημονικών πεδίων και ποικίλων θεωρητικών προσεγγίσεων. Όλα τα στοιχεία προέρχονται από επίσημες πηγές και η ανάλυση και ερμηνεία τους γίνεται από την Ομάδα Οικονομικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του ΕΝΑ.
Το Δελτίο Κοινωνικών Εξελίξεων αποβλέπει πρωτίστως στην ενσωμάτωση δεικτών που αποτυπώνουν τις εξελίξεις και τις επιδόσεις σε βασικούς κοινωνικούς τομείς όπως η απασχόληση, η κοινωνική ασφάλιση, η υγεία, η παιδεία και η κοινωνική πρόνοια. Στην κατεύθυνση αυτή αξιοποιεί τους δείκτες των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, τους δείκτες της στρατηγικής για τη βιώσιμη ανάπτυξηΕυρώπη 2020 αλλά και δείκτες κοινωνικής ευημερίας που προτείνονται σε έρευνες της Eurostat και της Παγκόσμιας Τράπεζας.
