Την τελευταία του πνοή άφησε το μεσημέρι, σε ηλικία 75 ετών, ο γνωστός εκλογικός αναλυτής, ομότιμος καθηγητής Κοινωνικής Θεωρίας και Κοινωνιολογίας, με έμφαση στην Εκλογική Κοινωνιολογία, του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ηλίας Νικολακόπουλος. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπέστη ανακοπή καρδιάς, ενώ κολυμπούσε σε παραλία της Σύρου. 

Όπως αναφέρεται στο βιογραφικό του που είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Ηλίας Νικολακόπουλος γεννήθηκε το 1947, έκανε προπτυχιακές σπουδές στα μαθηματικά στην Αθήνα και τη Λωζάννη (1965-1969) και στη συνέχεια μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι (Diplome d’ Etudes Approfondies - Θεωρία Πιθανοτήτων - Univ. Paris 6). 
Από 1975 έως το 1966 εργάστηκε στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, με ειδικότερο αντικείμενο την εκλογική κοινωνιολογία και τις εμπειρικές έρευνες πολιτικής κουλτούρας (αρχικά ως επιστημονικός συνεργάτης και από το 1988 ως Κύριος Ερευνητής).
Το 1984 υποστήριξε στο Α.Π.Θ. (Τμήμα Νομικής) τη διδακτορική του διατριβή με θέμα Κόμματα και βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα 1946-1964. Από το 1986 έως το 2014 δίδαξε στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών (αρχικά ως Λέκτορας και από το 2003 ως Καθηγητής) και διετέλεσε επί 8 χρόνια υπεύθυνος του Μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία».
Από το 1984 έως σήμερα έχει δημοσιεύσει επτά αυτοτελή έργα (τα δύο σε συνεργασία με άλλους), είχε την επιμέλεια έξι συλλογικών τόμων, ενώ τα δημοσιευμένα άρθρα του σε θέματα εκλογικής κοινωνιολογίας και πολιτικής ιστορίας ξεπερνούν τα 40. Έχει κατά καιρούς συνεργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα με το Centre d’ Etudes de la Vie Politique Francaise (CEVIPOF) στο Παρίσι, με το CIS (Centro de Investigaciones Sociologicas) στην Μαδρίτη, καθώς και με τα Πανεπιστήμια Βουδαπέστης και Μαδρίτης (Universita Autonoma).
Οι πρόσφατες δημοσιεύσεις του ήταν «Τα γκρίζα όρια της Εθνικοφροσύνης: η δεκαετία του ’40 στις μεταγενέστερες εκλογικές αναμετρήσεις» στον συλλογικό τόμο Πόλεμος, Κατοχή, Αντίσταση, Εμφύλιος. Η δεκαετία του ’40 και η μακρά σκιά της, εκδ. Αλεξάνδρεια (υπό έκδοση), "Un système partisan en transition", Pole Sud, no 38, Montpellier, 2013, σελ. 71-77, Των εκλογών τα πάθη. Ψηφίδες της ελληνικής εκλογικής ιστορίας του 20ου αιώνα, εκδ. Το Βήμα, Αθήνα 2012 και «Από την επιταγή της ομοφωνίας στη λογική της πλειοψηφίας» στον συλλογικό τόμο Εξουσία και Κοινωνία. Δωρήματα στον Κωνσταντίνο Τσουκαλά, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2010, σελ. 295-301.
Ο πολιτικός επιστήμονας ήταν, επίσης, πρόεδρος της μη κερδοσκοπικής αστικής Εταιρείας «Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας» (ΑΣΚΙ).

Αλ. Τσίπρας: Με βαθιά οδύνη αποχαιρετώ τον άνθρωπο που συνδύαζε την επιστημονική γνώση με την προοδευτική σκέψη και την προσωπική ακεραιότητα

Συλλυπητήριο μήνυμα για την απώλεια του Ηλία Νικολακόπουλου απέστειλε, μέσω των κοινωνικών δικτύων, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξης Τσίπρας.

«Με βαθιά οδύνη αποχαιρετώ τον Ηλία Νικολακόπουλο.Τον προοδευτικό διανοούμενο, τον φίλο, τον σύντροφο, τον συνεργάτη. Τον άνθρωπο που συνδύαζε με σπάνιο τρόπο την επιστημονική γνώση με την προοδευτική σκέψη και την προσωπική ακεραιότητα», έγραψε και συνέχισε:

«Του χρωστάμε πάρα πολλά. Με τελευταίο την άψογη διοργάνωση της μεγάλης εκλογικής διαδικασίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Σήμερα αισθανθήκαμε ξαφνικά όλοι πιο φτωχοί. Τα συλλυπητήριά μου στους δικούς του».

Κυρ. Μητσοτάκης: Η απώλεια του Ηλία Νικολακόπουλου αποτελεί πλήγμα για τον σοβαρό πολιτικό διάλογο

«Η ξαφνική απώλεια του Ηλία Νικολακόπουλου αποτελεί πλήγμα για την επιστημονική έρευνα και τον σοβαρό πολιτικό διάλογο», αναφέρει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε ανάρτησή του στο Twitter για την απώλεια του Ηλία Νικολακόπουλου.

«Η δημόσια σφαίρα και η αναλυτική σκέψη στη χώρα μας χάνουν έναν από τους πιο συνεπείς και ευγενείς υπηρέτες τους. Τα συλλυπητήριά μου στην οικογένειά του», καταλήγει στην ανάρτησή του ο πρωθυπουργός.

Συλλυπητήριο μήνυμα του ΚΚΕ για τον θάνατο του Ηλία Νικολακόπουλου

Για τον αιφνίδιο θάνατο του Ηλία Νικολακόπουλου, καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, πολιτικού επιστήμονα και αναλυτή, το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του.

Συλλυπητήριο μήνυμα για το θάνατο του Ηλία Νικολακόπουλου απέστειλε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Το μήνυμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης:

«Ο Ηλίας Νικολακόπουλος υπήρξε από τις σπάνιες εκείνες περιπτώσεις ακαδημαϊκών που η επιστήμη την οποία υπηρετούσε είχε ταυτιστεί με το δικό του όνομα.

Με τη γνώση, την αναλυτική του σκέψη και την ψυχραιμία του, ως καθηγητής εκλογικής κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ, υπήρξε δάσκαλος χιλιάδων φοιτητών, ορισμένοι από τους οποίους κινήθηκαν μετέπειτα στα χνάρια του.

Είχε σπουδάσει στην Αθήνα, τη Λωζάνη και το Παρίσι, Μαθηματικά και Θεωρία Πιθανοτήτων.

Στο ευρύ κοινό είχε γίνει γνωστός από τη συνεργασία του με τηλεοπτικούς σταθμούς, όπου κατέκτησε τον σεβασμό των πολιτών με τις ακριβείς εκτιμήσεις του και την ικανότητά του να εξηγεί απλά τα πιο σύνθετα πολιτικά ζητήματα. 

Μέχρι και σήμερα θα ήταν δύσκολο κανείς να φανταστεί εκλογές στην Ελλάδα χωρίς την παρουσία του Ηλία Νικολακόπουλου.

Υπηρέτησε σε όλη του τη ζωή τις αξίες της Αριστεράς, ήταν πρόεδρος των ΑΣΚΙ και είχε την επιστημονική επιμέλεια της εκπομπής Ιστορία στον ραδιοφωνικό σταθμό Στο Κόκκινο. Εκφράζουμε συλλυπητήρια στην οικογένεια, τους συναδέλφους και τους μαθητές του».