Ένα περίπου μήνα αφότου ανέλαβε την προεδρία του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού ο ακαδημαϊκός και διαστημικός επιστήμονας (μεταξύ άλλων) Σταμάτης Κριμιζής υπέβαλε την παραίτησή του. Στην επιστολή που απέστειλε στον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, Νίκο Παππά εξηγεί τους λόγους που τον ώθησαν σε αυτή του την απόφαση.

Συγκεκριμένα στην επιστολή του, ο κ. Κριμιζής αναφέρει: «Υπό τη σκιά εξαιρετικά δυσάρεστων εξελίξεων σε ό,τι αφορά στη λειτουργία του νεοϊδρυθέντος Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού (ΕΛΔΟ) και τη δική μου συμμετοχή ως προέδρου, αισθάνομαι την ανάγκη να ανακοινώσω δημοσίως την παραίτησή μου από το εν λόγω αξίωμα... Οι λόγοι που με οδήγησαν στη δυσάρεστη αυτή απόφαση εκτιμώ ότι είναι μάλλον εύκολο να γίνουν κατανοητοί.

Προτεραιότητα για εμένα ήταν και παραμένει το καλό της χώρας. Η ανάγκη ίδρυσης διαστημικής υπηρεσίας στην Ελλάδα ήταν επιτακτική τα τελευταία 30 χρόνια...

Κάποιες ατέλειες που είχαν επισημανθεί με σχετικό υπόμνημα στο νομοσχέδιο που τελικά απετέλεσε τον ιδρυτικό νόμο του ΕΛΔΟ (ν. 4508/2017), ήταν αντιμετωπίσιμες όπως με διαβεβαίωνε ο κ. υπουργός. Ωστόσο, Υπουργικές Αποφάσεις που ακολούθησαν, (Υπ. Απ. 3095/2018, Αρ. ΦΕΚ 915, 15/3/2018) πρακτικά ακύρωσαν το λόγο ύπαρξης του ΕΛΔΟ, καθιστώντας τον μια μη αξιόπιστη γραφειοκρατική δομή που θα μπορούσε να γίνει υποχείριο οποιουδήποτε πολιτικού προϊστάμενου...

Η πιο δυσάρεστη όμως έκπληξη ήταν ότι ο ΕΛΔΟ αποκλείστηκε με Υπουργική Απόφαση (3095/2018, Αρ. ΦΕΚ 915, 15/3/2018) από την αξιολόγηση και τη διαχείριση (κατανομή χρηματοδότησης) όλων των Διαστημικών Προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Οργανισμού (περίπου 16 εκατ. ευρώ), αρμοδιότητα η οποία πέρασε σε επιλεγμένους διοικητικούς υπαλλήλους της Γενικής Γραμματείας του υπουργείου, αντίθετα σε κάθε διεθνή πρακτική και σε κάθε λογική...

Δυστυχώς, ο κ. Γ.Γ δεν περιορίσθηκε μόνο στη θεσμική απαξίωση του ΕΛΔΟ. Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι ενώ το «Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. Δημόκριτος» μας πρόσφερε αρχικά γραφειακό χώρο για τη στέγαση του ΕΛΔΟ, και σε βάθος χρόνου τη δυνατότητα επέκτασης σε ανεξάρτητο κτήριο, ο κ. Γ.Γ. διαφώνησε, επιμένοντας να μας στεγάσει σε ένα διάδρομο του υπουργείου, δίπλα στο γραφείο του...

Αντιλαμβανόμενος ότι εγείρεται το εύλογο ερώτημα ύπαρξης πιθανών οικονομικών συμφερόντων, οφείλω να είμαι σαφής επ’ αυτού. Όταν προαναγγέλλεται ένα πρόγραμμα 11 μικροδορυφόρων ύψους 23,9 εκατ. ευρώ, περιμένει κανείς ότι υπάρχουν μελέτες με τους σκοπούς, τις προδιαγραφές, το σχέδιο κατασκευής υποδομών, κάποιο ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα, και κατάλληλο προσωπικό για την υλοποίησή του, ειδικά όταν συνοδεύεται από υποσχέσεις για ολοκλήρωση σε πολύ σύντομο χρόνο. Δυστυχώς αυτές οι συνθήκες δεν υπάρχουν, ενώ, όπως διαπίστωσα, ο ρόλος του ΕΛΔΟ στο πρόγραμμα, είναι τυπικός και προαποφασισμένος. Συμφέροντα οπωσδήποτε υπάρχουν στους εμπλεκόμενους οργανισμούς και εταιρίες, χωρίς αυτό να είναι κατ’ ανάγκη κακό εφόσον τηρούνται οι συνθήκες διαφάνειας μιας ελεύθερης οικονομίας. Προϋπόθεση για την επιτυχία ενός τέτοιου προγράμματος είναι η διαφάνεια και αξιολόγηση από ειδικούς σε όλα τα στάδια υλοποίησης.

Όταν η αποκλειστική διοίκηση γίνεται από κάποια Γενική Γραμματεία και από προεπιλεγμένους κρατικούς υπαλλήλους, χωρίς καμιά εμπειρία σε διαστημικά προγράμματα, η προσπάθεια καθίσταται εξαρχής προβληματική, καθοριστικά αδιαφανής, με χωρίς ιδιαίτερη εμπιστοσύνη για την επιτυχή υλοποίηση ενός τέτοιου πολύπλοκου έργου.

Σημειώνω, ωστόσο, ότι δεν υπέπεσε κάτι ποινικά κολάσιμο στην αντίληψή μου, ούτε είναι δικός μου ρόλος να διερευνήσω κάτι τέτοιο. Θυμάμαι, όμως ότι στις ΗΠΑ, κατά τη διερεύνηση του σκανδάλου Watergate, η έκφραση που έγινε δημοφιλής ήταν το “follow the money”.

Κλείνοντας τη δυσάρεστη, πλην όμως επιβεβλημένη περιγραφή, θα ήταν παράληψή μου να μην ευχαριστήσω τα υπόλοιπα (παραιτηθέντα και συνεχίζοντα) μέλη του βραχύβιου πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΛΔΟ για τη σύντομη συνεργασία μας...

Η ανακοίνωση - απάντηση του υπουργείου ΨΗΠΤΕ

Το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, σε ανακοίνωση που εξέδωσε με αφορμή την ανοιχτή επιστολή παραίτησης του κ. Κριμιζή εκφράζει τις ευχαριστίες του προς το πρόσωπο του καθηγητή, επισημαίνοντας ωστόσο την ταχύτητα κατά την οποία ο τέως πρόεδρος του Δ.Σ. του ΕΛΔΟ αξιολόγησε και έκρινε την προσπάθεια για υλοποίηση μιας συντονισμένης στρατηγικής στον τομέα του διαστήματος. Στη θέση του καθηγητή κ. Κριμιζή αναλαμβάνει ο πρώην πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαϊκών Δορυφορικών Οργανισμών Χριστόδουλος Πρωτοπαππάς.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του υπουργείου ΨΗΠΤΕ έχει ως εξής:

«Ευχαριστούμε από καρδιάς τον καθηγητή Σταμάτιο Κριμιζή για τη σύντομη παρουσία του στο Διοικητικό Συμβούλιο του νεοϊδρυθέντος Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού.

Προκαλεί, βεβαίως, έκπληξη η ταχύτητα με την οποία πρόλαβε, εντός τεσσάρων εβδομάδων, να αξιολογήσει και να κρίνει αμετάκλητα την προσπάθεια της χώρας να σχεδιάσει και να υλοποιήσει μία συντονισμένη εθνική στρατηγική στον τομέα του Διαστήματος.

Η πρωτοβουλία που ανέλαβε το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης συνεχίζεται. Καθένας κρίνεται από τις επιλογές του.

Η επιτυχία μιας προσπάθειας που στηρίζεται -ήδη από την εξαγγελία της- από πλήθος ερευνητών και εργαζομένων σε εξειδικευμένες ελληνικές εταιρείες δεν μπορεί να εξαρτάται από πρόσωπα.

Ανακοινώνεται ότι νέος πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού αναλαμβάνει ο ηλεκτρολόγος μηχανικός και πρώην πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαϊκών Δορυφορικών Οργανισμών, Χριστόδουλος Πρωτοπαππάς, ενώ στο Συμβούλιο του Οργανισμού θα μετέχει πλέον και ο μηχανικός-αεροναυπηγός και τέως τεχνικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA), Κωνσταντίνος Σταυρινίδης».

Οι αντιδράσεις των κομμάτων

Αντιδράσεις, κάποιες από αυτές ιδιαίτερα αιχμηρές, προκάλεσε στα κόμματα της αντιπολίτευσης η παραίτηση του κου Κριμιζή. Συγκεκριμένα:

Νέα Δημοκρατία

Η Τομεάρχης Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Β’ Αθηνών, κυρία Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Οι βαρύτατες καταγγελίες του παραιτηθέντος Προέδρου του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού, διακεκριμένου καθηγητή κ. Κριμιζή, αποτελούν κόλαφο για τον Υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής και δεξί χέρι του πρωθυπουργού, κ. Νίκο Παππά.

Ο κ. Κριμιζής όχι μόνο περιέγραψε τα θεσμικά προβλήματα του διαστημικού οργανισμού, αλλά, κυρίως, κατήγγειλε έλλειψη διαφάνειας και αξιολόγησης, εγείροντας μάλιστα ερωτήματα για την ύπαρξη οικονομικών συμφερόντων στο πρόγραμμα των 11 μικροδορυφόρων ύψους 23,9 εκατ. ευρώ.

Ο λαλίστατος κ. Παππάς τι άραγε έχει να πει για όσα καταγγέλλει σε βάρος του ο διακεκριμένος καθηγητής τον οποίο ο ίδιος επέλεξε να ηγηθεί του διαστημικού οργανισμού;».

Κίνημα Αλλαγής

Με αιχμηρό σχόλιο το Κίνημα Αλλαγής επικρίνει τον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής Νίκο Παππά, για τα όσα αναφέρει στην παραίτησή του ο πρώην πρόεδρος του Ελληνικού Διαστημικού Οργανινισμού, Σταμάτης Κριμιζής.

«Ο υπουργός κ. Παππάς ξαναχτύπησε. Εδώ Παππάς, εκεί Παππάς, Παππάς και στο διάστημα», αναφέρει το Κίνημα Αλλαγής, προσθέτοντας ότι οι καταγγελίες του παραιτηθέντος προέδρου του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού, για παρεμβάσεις στο έργο του από τον αρμόδιο υπουργό και για προσπάθεια «ελέγχου» έργων ύψους 23,9 εκατ. ευρώ, απαιτούν άμεσες απαντήσεις.

Το Κίνημα Αλλαγής τονίζει ότι «οι ευθύνες είναι όλες δικές τους δεν ανήκουν ούτε σε Αρειανούς, ούτε σε εξωγήινους. Η υπόδειξη του κ. Κριμιζή "follow the money", λέει πολλά… Ο κ.Τσίπρας ακούει; Θα αντιδράσεις κανείς;».

Το Ποτάμι

«Και πολύ ανέχτηκε το κομματικό κράτος των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ τον Σταμάτη Κριμιζή στον Διαστημικό Οργανισμό. Αυτές οι θέσεις ανήκουν -και ανήκαν πάντα- σε συγγενείς και κολλητούς των υπουργών. Και ο καθηγητής Κριμιζής δεν εμπίπτει σε αυτές τις κατηγορίες. Ούτε είναι καλός στις υποκλίσεις», δηλώνει ο κ. Θεοδωράκης με ανάρτησή του στο twitter

Η απάντηση του υπουργείου ΨΗΠΤΕ

Με αφορμή ανακοινώσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας για την κυβερνητική πολιτική στον τομέα του Διαστήματος, το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης αναφέρει ότι «δεν περιμέναμε από το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία να αναλάβουν καμία ευθύνη για τη μνημειώδη ανυπαρξία πολιτικής -από μέρους τους- για το Διάστημα. Αναμενόμενο ήταν, επίσης, ότι θα έμπαιναν στη διαδικασία αναπαραγωγής αθλιοτήτων».

Από το υπουργείο ΨΗΠΤΕ επισημαίνεται επίσης ότι «δηλώνουμε περήφανοι για το πρόγραμμα ανάπτυξης μιας πλήρους συστοιχίας μικροδορυφόρων αποκλειστικά από ελληνικά πανεπιστήμια, πρόγραμμα στο οποίο προχωρά για πρώτη φορά η Ελλάδα.

Τους καλούμε να σοβαρευτούν. Να μην εκτοξεύουν κατηγορίες κατά της ελληνικής εκπαιδευτικής κοινότητας, η οποία είναι στρατευμένη στην εθνική προσπάθεια για την υλοποίηση μιας αξιόπιστης και πλήρους πολιτικής για το Διάστημα» καταλήγει η ανακοίνωση του υπουργείου ΨΗΠΤΕ.