Χωρίς συμφωνία ολοκληρώθηκε η έκτακτη σύνοδος κορυφής της ΕΕ για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, με τα κράτη μέλη να μην μπορούν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους σχετικά με τον μελλοντικό προϋπολογισμό. Πως σχολίασε τις διαπραγματεύσεις ο Έλληνας πρωθυπουργός και ποιες είναι οι ελληνικές θέσεις.

Η κατάρτιση του επταετούς προϋπολογισμού υπήρξε ανέκαθεν δύσκολη, όμως αυτή τη φορά η αντιπαράθεση ήταν ακόμη εντονότερη, λόγω του κενού των 75 δισεκ. ευρώ που προέκυψε στη χρηματοδότηση λόγω της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ, σε μια περίοδο που η Ευρώπη αντιμετωπίσει κοστοβόρες νέες προκλήσεις, από το μεταναστευτικό μέχρι την κλιματική αλλαγή. Η αντιπαράθεση αυτή και ο τρόπος με τον οποίο θα καλυφθεί το κενό φανέρωσε το βαθύ χάσμα μεταξύ των χωρών του βορρά και του νότου, της ανατολής και της δύσης, των πιο ανεπτυγμένων και των λιγότερο ανεπτυγμένων οικονομιών.

Η Δανία, η Αυστρία, η Σουηδία και η Ολλανδία, οι επονομαζόμενες "τέσσερις σφικτοχέρες", προσήλθαν στις συζητήσεις με το αδιαπραγμάτευτο αίτημα, το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού να μην ξεπεράσει το 1% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της ΕΕ. Η συμβιβαστική πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ήταν στο 1,069%, όμως απορρίφθηκε αμέσως όταν την έθεσε στους ηγέτες.

Μητσοτάκης: Δεν κατέστη δυνατή η συμφωνία επειδή κάποιοι επέμειναν ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα με λιγότερους πόρους

"Θεωρούμε αδιαπραγμάτευση τη στήριξη των δύο παραδοσιακών πυλώνων της ΕΕ, την Κοινή Αγροτική Πολιτική και την Πολιτική Συνοχής" τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξη Τύπου μετά το τέλος της έκτακτης συνόδου κορυφής για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο. Σημείωσε περαιτέρω πως αυτές είναι πολιτικές οι οποίες αφορούν όλους τους πολίτες μας και πρέπει να εξακολουθούν να στηρίζονται και με ενισχυμένο τρόπο από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.

Αναφερόμενος στη διαπραγμάτευση, ο κ. Μητσοτάκης τη χαρακτήρισε εξαιρετικά δύσκολη, η οποία παρά τις φιλότιμες προσπάθειες και τις ολονύκτιες διαπραγματεύσεις δυστυχώς δεν κατέληξε σε αποτέλεσμα. Με άλλα λόγια, επισήμανε, "δεν μπορέσαμε να συμφωνήσουμε για το ύψος και την κατανομή του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για την περίοδο 2021-2027".

Επισήμανε πως είναι χρήσιμο σε αυτές τις περιπτώσεις να αποφεύγει κανείς την υπερβολική δραματοποίηηση. 

"Γνωρίζαμε εξαρχής ότι αυτή ήταν μια πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση. Επιπλέον η ιστορία μάς διδάσκει ότι τέτοιες σύνθετες συμφωνίες, που αφορούν την καρδιά των πολιτικών μας, τους πόρους δηλαδή που είμαστε διατεθειμένοι να διαθέσουν ως Ευρώπη για την επόμενη εξαετία, δεν επιτυγχάνονται κατά κανόνα στην πρώτη προσπάθεια" προσέθεσε και σημείωσε πως η Ευρώπη καταλήγει σε λύσεις μετά από διαδικασίες μερικές φορές παίρνουν αρκετό χρόνο, πολύ κόπο και πολύ προσπάθεια.

Διερωτώμενος γιατί βρεθήκαμε σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση, ο πρωθυπουργός είπε πως από τη μια μεριά η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου στερεί από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό μια σημαντική χώρα συνεισφοράς και συμπλήρωσε: "Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει ένα πλαίσιο εξαιρετικά φιλόδοξο πολιτικών που αφορούν το μέλλον της Ευρώπης, όπως πολιτικές που έχουν να κάνουν με τη μετάβαση σε μια οικονομία τελικά εκπομπών άνθρακα έως το 2050, πολιτικές που έχουν να κάνουν με τον ψηφιακό μετασχηματισμό των κοινωνιών μας, πολιτικές που έχουν να κάνουν με την προστασία των συνόρων μας. Και όλες αυτές οι πολιτικές χρειάζονται πρόσθετους πόρους για να μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν".

Σε αυτό το σύνθετο μήνυμα είπε πως προστέθηκε και η επιμονή τεσσάρων μεσαίων ευρωπαϊκών χωρών, συνεισφορέων, ότι ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός δεν έπρεπε με τίποτα να ξεπεράσει το 1% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της ΕΕ.  Με άλλα λόγια, επισήμανε πως κάποιοι επέμειναν ότι θα πρέπει να κάνουμε περισσότερα με λιγότερους πόρους.

Εστιάζοντας περαιτέρω στην προσδοκία και στο αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, ο κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για μια πρώτη απόπειρα επίλυσης "αυτού του εξαιρετικά δύσκολου σταυρόλεξου". Σημείωσε πως τις "επόμενες εβδομάδες θα διαβουλευθούμε μεταξύ μας, αλλά και με τα ευρωπαϊκά όργανα, ώστε ελπίζουμε την επόμενη φορά που θα ξαναβρεθούμε στις Βρυξέλλες να μπορούμε να καταλήξουμε σε μια συμφωνία η οποία θα είναι προς όφελος των Ευρωπαίων πολιτών και θα μπορέσει να τοποθετήσει την Ευρώπη στο επίπεδο που της αναλογεί". Αφού σημείωσε πως δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος δραματοποίησης από την καθυστέρηση μη λήψης απόφασης, εξέφρασε την πεποίθηση πως ο χρόνος θα είναι βάλσαμο και θα μας επιτρέψει την επόμενη φορά να είμαστε πιο έτοιμη για μια συμφωνία.

Διαβεβαίωσε πως δεν θα χάσουν οι Έλληνες αγρότες πόρους και η Ελλάδα θα πάρει περισσότερα χρήματα από αυτά που είχε πάρει για τις πολιτικές συνοχής. Υπογράμμισε μάλιστα πως για πρώτη φορά η χώρα μας θα έχει στη διάθεσή της πόρους σημαντικούς, συμπληρώνοντας πως με τη μόχλευση που γίνεται θα είναι ακόμα πιο σημαντικοί για τη δίκαιη μετάβαση. Και δήλωσε ότι "θα υπάρχουν και σημαντικοί πόροι, θα θέλαμε περισσότερους, για την προστασία των συνόρων".

Παράλληλα, έστειλε το μήνυμα πως δεν μας αξίζει μια μικρότερη Ευρώπη με μικρότερη παρέμβαση στα πράγματα.

Επίσης, ο κ. Μητσοτάκης σκιαγράφησε τις βασικές θέσεις με τις οποίες η χώρα μας προσήλθε σε αυτή τη διαπραγμάτευση: "Την ανάγκη να προστατεύσουμε το εισόδημα των αγροτών μας και να τους βοηθήσουμε να κάνουν τη μετάβαση σε μια παραγωγική διαδικασία η οποία είναι πιο φιλική στο περιβάλλον, καθώς και να εξασφαλίσουμε περισσότερους πόρους από αυτούς που είχαμε στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο για τις πολιτικές συνοχές, δηλαδή να έχουμε στη διάθεσή μας ένα μεγαλύτερο ΕΣΠΑ, εμπροσθοβαρές το οποίο θα υποστηρίξει την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και θα δημιουργήσει πολλές καλές, νέες θέσεις απασχόλησης. Την ανάγκη να εξασφαλίσουμε σημαντικούς πόρους για να κάνουμε πράξη τη δίκαιη μετάβαση που αφορά την απολιγνιτοποίηση σε περιοχές της χώρας που είναι μέχρι και σήμερα εξαρτημένες από την εξόρυξη και την καύση του λιγνίτη".

Συνεχίζοντας στην ίδια κατεύθυνση, υπογράμμισε την ανάγκη πολιτικών οι οποίες στηρίζουν τις χώρες εκείνες οι οποίες αποτελούν εξωτερικά σύνορα, πολιτικές οι οποίες αφορούν τη μετανάστευση, τη φύλαξη των συνόρων, τη FRONTEX.

Σε αυτό το σημείο ο κ. Μητσοτάκης κατέστησε σαφές πως δεν επετεύχθη ποτέ συμφωνία για το ύψος του προϋπολογισμού και προσέθεσε ότι "δεν μπήκαμε σε ουσιαστική συζήτηση για τις εθνικές γραμμές". Ωστόσο, διαμήνυσε πως αυτές οι κόκκινες, εθνικές γραμμές είναι αδιαπραγμάτευτες και είπε πως δεν θεωρεί σε καμία περίπτωση ότι δεν θα υποστηριχθούν και στις επόμενες συζητήσεις οι οποίες θα γίνουν για το συνολικό πλαίσιο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.

Σε ό,τι αφορά την πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για 1,074%, είπε πως είναι το ελάχιστο το οποίο μπορεί κάποιος να δεχθεί. Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρωθυπουργός έβαλε και τη διάσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, λέγοντας πως προσέρχεται σε αυτή τη συζήτηση ζητώντας 1,3% του Ακαθάριστου Εισοδήματος της Ευρώπης ως προς το ύψος του προϋπολογισμού. "Και μας λέει ξεκάθαρα ότι αν πέσετε πολύ χαμηλά, το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα απορρίψει τον προϋπολογισμό που θα έχει εγκριθεί από το Συμβούλιο, άρα θα επιστρέψουμε στο σημείο μηδέν έχοντας υποστεί και ένα πολύ σημαντικό τραύμα ενός διχασμού στο επίπεδο των κορυφαίων θεσμών της ΕΕ" προσέθεσε και προέτρεψε πως είναι μια πραγματικότητα την οποία πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και ότι το Συμβούλιο δεν μπορεί να αγνοήσει αυτή την πραγματικότητα.

Σε ερώτηση για τη στάση των χωρών Frugal (Αυστρίας, της Ολλανδίας, της Σουηδίας και της Δανίας), ο κ. Μητσοτάκης είπε πως οι τέσσερις χώρες προσήλθαν με μια μαξιμαλιστική θέση η οποία δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτή, και ως προς το ύψος του προϋπολογισμού και ως προς το ύψος των επιστροφών. Με αφορμή αυτό, σχολίασε πως ο λογαριασμός μεταξύ των χωρών που πληρώνουν και είναι οι καλοί και των χωρών που αποδέχονται πόρους και είναι οι κακοί, είναι μια απλοϊκή ανάλυση και από την οποία πρέπει να ξεφύγουμε.

Απαντώντας σε ερώτηση για τα μειωμένα κονδύλια που προβλέπει η πρόταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη FRONTEX, ο πρωθυπουργός αναγνώρισε ότι μεν το κονδύλι για τη μετανάστευση και την προστασία των συνόρων σε σχέση με την αρχική πρόταση είναι μειωμένο, τονίζοντας αφετέρου πως είναι πολύ αυξημένο σε σχέση με αυτό το οποίο είχαμε. Ως προς αυτό, ο κ. Μητσοτάκης είπε πως στη χθεσινή συζήτηση εξέφρασε την ανησυχία του για αυτή τη μείωση, εξηγώντας ότι μια Ευρώπη που προστατεύει τους πολίτες της, που αποτελεί κεντρικό πυλώνα και της Επιτροπής και όλων των κρατών-μελών, δεν μπορεί να κάνει πράξει αυτές τις πολιτικές αν δεν έχει εργαλεία και πόρους για να μπορεί να φυλάσσει αποτελεσματικά τα σύνορά της. Σε αυτό το πλαίσιο, κατέστησε σαφές πως η πολιτική της κυβέρνησης στο ζήτημα του προσφυγικού/μεταναστευτικού υλοποιείται σύμφωνα με τα αυστηρά χρονοδιαγράμματα τα οποία έχει θέσει και ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να υπάρξει καμία καθυστέρηση στις εξαγγελίες της κυβέρνησης σε σχέση με τα μέτρα που έχει ήδη ανακοινώσει και τα οποία θα αρχίσουν να υλοποιούνται άμεσα από τις αρχές της επόμενες εβδομάδας.  

Ερωτηθείς για τη διαδικασία στην προανακριτική επιτροπή για τους προστατευόμενους μάρτυρες, ο κ. Μητσοτάκης απάντησε πως η προκαταρκτική επιτροπή θα κάνει τη δουλειά της.

Τέλος, κληθείς να απαντήσει τι θα κάνει η Ελλάδα στην περίπτωση που η Τουρκία στείλει το ερευνητικό της σκάφος νότια της Κρήτης, ο πρωθυπουργός τόνισε πως όλοι γνωρίζουν ποιες είναι οι θέσεις της χώρας μας ως προς τα ζητήματα της προστασίας των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.

Δηλώσεις ξένων ηγετών

Μισέλ

"Δυστυχώς σήμερα διαπιστώσαμε ότι δεν ήταν δυνατό να επιτευχθεί συμφωνία και πως χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο", δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ αμέσως μετά το τέλος της συνόδου κορυφής της ΕΕ για τον επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ.

Η διαπραγμάτευση για τον προϋπολογισμό της ΕΕ είναι πολύ δύσκολη, και ιδίως μετά την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ, αναγνώρισε ο Σαρλ Μισέλ.

Φον ντερ Λάιεν

Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσολα φον ντερ Λάιεν, είπε ότι είναι αναγκαίο "να συνεχιστεί η δουλειά με σφρίγος κατά τις επόμενες εβδομάδες και μήνες". Σχολιάζοντας την αποτυχία της συνόδου, είπε ότι "Έτσι είναι η δημοκρατία", προσθέτοντας ότι "Είναι μια καλή δημοκρατική παράδοση να συζητάς και να διαπραγματεύεσαι".

Μακρόν

Η αποτυχία της έκτακτης συνόδου κορυφής της ΕΕ αποδεικνύει ότι "δεν χρειαζόμαστε τη Βρετανία για να επιδείξουμε την ασυμφωνία μας", δήλωσε χαριτολογώντας ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, μετά την απότομη λήξη των διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες.

Ο Γάλλος ηγέτης είπε ότι κατάφερε να πετύχει κάποιες βελτιώσεις σε ό,τι αφορά τις αγροτικές επιδοτήσεις, όμως δεν αρκούσε αυτό ώστε να επιτευχθεί σήμερα μια συμφωνία. "Η Κοινή Αγροτική Πολιτική δεν μπορεί να πληρώσει το Brexit", τόνισε.

Μέρκελ

"Οι διαφορές ήταν απλώς πολύ μεγάλες", σχολίασε από την πλευρά της η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ. "Ακόμη και τα πρόχειρα δεδομένα της νέας πρότασης έδειχαν ότι δεν επαρκούσε για να γεφυρωθούν οι διαφορές", σημείωσε.