Στο πλαίσιο του εξορθολογισμού και της αναδιάταξης του χάρτη της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης της Ελλάδας εντάσσεται το νομοσχέδιο για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και για τα ΤΕΙ Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, που αναμένεται να συζητηθεί στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων άμεσα, μόλις ανοίξει για τη νέα χρονιά τις πόρτες του το Κοινοβούλιο.

Με σκοπό να ψηφιστεί στην Ολομέλεια μέσα στον Ιανουάριο, το νομοσχέδιο -αν και δεν διαφέρει από τα προηγούμενα που αφορούσαν συνέργειες (βλ. ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Ιόνιο Πανεπιστήμιο και Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων)- έχει γνώμονα, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, «την ενεργή απάντηση στις διεθνείς προκλήσεις», με στόχο «να ξεπεραστούν παθογένειες και αγκυλώσεις που κρατούν ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης καθηλωμένα, «να ανασυγκροτηθούν ιδρύματα με την αναδιάρθρωση τμημάτων και προγραμμάτων σπουδών», καθώς επίσης και να γίνουν τα ελληνικά πανεπιστήμια «ισχυρότερα, πιο δυναμικά και καινοτόμα ώστε να ανταποκριθούν τόσο στις ανάγκες των φοιτητών όσο και στις ανάγκες της χώρας».

Αναλυτικότερα, το νομοσχέδιο αφορά το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ), καθώς και τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΤΕΙ), της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας.

Όσον αφορά τα εκπαιδευτικά ιδρύματα Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, δύο βασικές δυσχέρειες που έπρεπε να αντιμετωπιστούν ήταν η αλληλοεπικάλυψη γνωστικών αντικειμένων των ιδρυμάτων και η χωρική διασπορά. Όσον αφορά το πρώτο, η αρμόδια Επιτροπή κατέληξε στην κατάργηση τμημάτων που «έκαναν τον κύκλο τους» και παράλληλα στην ίδρυση νέων τμημάτων, σχολών και δομών, που, όπως τονίζει η αιτιολογική έκθεση, αναμένεται να δώσουν «νέα πνοή στα πανεπιστήμια τόσο στις σχέσεις τους με τις τοπικές κοινωνίες όσο και με το σύνολο της χώρας και το διεθνή περίγυρο».

Ως προς τη χωρική διασπορά, θεωρήθηκε πιο δόκιμο το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας να παραμείνει στις πέντε πόλεις που βρίσκεται σήμερα (Βόλο, Λάρισα, Καρδίτσα, Τρίκαλα, Λαμία). Για το λόγο αυτό ενεπλάκησαν στο εγχείρημα δύο «κεντρικά» ιστορικά ΑΕΙ της χώρας, το ΕΚΠΑ και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Το πρώτο κατέθεσε τεκμηριωμένη πρόταση τιτλοφορούμενη «Συγκρότημα Ευρίπου» το οποίο αφορά τμήμα του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας, ειδικότερα το πρώην ΤΕΙ Χαλκίδας. Η πρόταση τέθηκε σε διαβούλευση στο ΕΚΠΑ, συζητήθηκε ευρέως με τη διοίκηση του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας, την ακαδημαϊκή κοινότητα του ιδρύματος και παρουσιάστηκε δημόσια στις εγκαταστάσεις του ΤΕΙ στην κωμόπολη των Ψαχνών παρουσία των μελών της κοινότητας, φοιτητών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

Γενικά, με το νομοσχέδιο, δημιουργείται μία νέα αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το ΕΚΠΑ προχωρά τόσο στην ίδρυση του «Συγκροτήματος Ευρίπου» όσο και στην ίδρυση νέων Τμημάτων στην Αθήνα, και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών υπερδιπλασιάζεται όσον αφορά τον αριθμό των Τμημάτων και των Σχολών του.

Επιπλέον, με το παρόν νομοσχέδιο θεσπίζονται νέες δομές και τμήματα στραμμένα στις σύγχρονες προκλήσεις και τις μελλοντικές διακυβεύσεις στο χώρο του πολιτισμού, των επιστημών και της τεχνολογίας. Εκτός από Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Κέντρα (ΠΕΚ) με τα Ινστιτούτα τους και τα Πρότυπα Αγροτικά Πάρκα, που ήδη θεσπίστηκαν στα Πανεπιστήμια των Ιωαννίνων και των Ιονίων Νήσων, σχεδιάζεται να λειτουργήσουν τα πρώτα αγγλόφωνα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλίας σε συνεργασία, όπως προβλέπεται, με το Διεθνές Πανεπιστήμιο. Απευθύνονται σε αλλοεθνείς φοιτητές με στόχο την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των ελληνικών πανεπιστημίων και τη μέγιστη διεθνοποίησή τους.