Την υπερψήφιση του νομοσχεδίου ζήτησε ο εισηγητής της πλειοψηφίας, ενώ η εισηγήτρια της μειοψηφίας και οι αγορητές όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης δήλωσαν την εναντίωσή τους, ζητώντας από τον υπουργό Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη να το αποσύρει.
Η επί της αρχής συζήτηση στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων του νομοσχεδίου για την Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση, που αφορά τις επικουρικές συντάξεις της νέας γενιάς, κινήθηκε από την εκκίνησή της σε υψηλούς τόνους, καταγράφοντας τις δομικές αντιθέσεις και ενστάσεις μεταξύ της συμπολίτευσης και της αντιπολίτευσης.
ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Ειδικότερα, ο εισηγητής ΝΔ, Περικλής Μαντάς, χαρακτήρισε το νομοσχέδιο πρωτοπόρο και καινοτόμο για τον κόσμο της εργασίας, καθώς εισάγει μεγαλύτερη σταθερότητα, ασφάλεια και εμπιστοσύνη στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας μας. Ένα νομοσχέδιο, όπως τόνισε, που εστιάζει αποκλειστικά στη νέα γενιά. Στους νέους εργαζόμενους, που γεμάτοι όνειρα και φιλοδοξίες μπαίνουν στην αγορά εργασίας και χτίζουν βήμα-βήμα, μέρα-μέρα το εργασιακό τους μέλλον. Η αξιοπρεπής σύνταξη, είπε, πλέον «δεν θα είναι ένα όνειρο απατηλό», ενώ οι ασφαλιστικές εισφορές θα σταματήσουν να θεωρούνται ως μια αχρείαστη δαπάνη που ετεροκαθορίζεται.
Μέχρι σήμερα, παρατήρησε ο βουλευτής της ΝΔ, οι εισφορές των εκάστοτε εργαζόμενων δεν αποταμιεύονται, αλλά δαπανώνται για τις σημερινές συντάξεις και οι νέοι ασφαλισμένοι γίνονται οι μεγάλοι χαμένοι. Εδώ, είπε, είναι που το σημερινό νομοσχέδιο έρχεται να δώσει την καλύτερη δυνατή λύση, με υπευθυνότητα, με πληρότητα και με τεχνοκρατική επάρκεια.
Ειδικότερα, ανέφερε πως το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για την επικουρική ασφάλιση, εστιάζει αποκλειστικά σε όσους αναλαμβάνουν εργασία από 1.1.2022 για την οποία υφίσταται υποχρέωση επικουρικής ασφάλισης, καθώς και προαιρετικά σε όσους εργαζόμενους είναι μέχρι 35 ετών. Μετατρέπει ένα τμήμα του σημερινού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης από διανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό, εισάγοντας τον θεσμό του «ατομικού κουμπαρά». Δημιουργεί από την 1.1.2022 ένα νέο δημόσιο Ταμείο, το Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης, το οποίο λειτουργεί εφαρμόζοντας πρακτικές και επενδυτική φιλοσοφία ιδιωτικής οικονομίας, οδηγώντας σε σημαντικά υψηλότερες επικουρικές συντάξεις για όλους τους νέους ασφαλισμένους, παρέχοντας περισσότερες επιλογές και έναν καλύτερο έλεγχο όσον αφορά στην τελική σύνταξη. Εγγυάται ότι το ποσό της σύνταξης δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από αυτό που αντιστοιχεί στις καταβληθείσες εισφορές, μέσω της εγγύησης του Δημοσίου περί μη αρνητικής απόδοσης. Αποσυνδέει τις επικουρικές συντάξεις από τις δημογραφικές εξελίξεις και τη σταδιακή γήρανση του ελληνικού πληθυσμού. Ενισχύει την εμπιστοσύνη των νέων απέναντι στο δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα. Αναβαθμίζει τη συνολική βιωσιμότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης της χώρας. Δημιουργεί έναν νέο, ανεξάρτητο και σταθερό ασφαλιστικό πυλώνα με σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό ανταποδοτικότητας και ελευθερίας. Στηρίζει την εθνική οικονομία, αφού μεγάλο μέρος των χρημάτων που συγκεντρώνονται, επενδύονται στη χώρα. Ακολουθεί, είπε ο κ. Π. Μαντάς, το παράδειγμα της πλειονότητας των χωρών του ΟΟΣΑ, που εφαρμόζουν με επιτυχία συμπληρωματικά κεφαλαιοποιητικά συστήματα, διατηρώντας αμιγώς τον υποχρεωτικό δημόσιο χαρακτήρα της κοινωνικής ασφάλισης και αποφεύγει αποτυχημένα παραδείγματα χωρών της Λατινικής Αμερικής, της Αφρικής και του πρώην Ανατολικού Μπλοκ, που ιδιωτικοποίησαν και κεφαλαιοποίησαν πλήρως την κοινωνική ασφάλιση, με ιδιαίτερα όμως προβληματικά αποτελέσματα.
ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ
Η εισηγήτρια της μειοψηφίας, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, χαρακτήρισε το νομοσχέδιο ως «το δεύτερο χτύπημα» της κυβέρνησης μετά το πρόσφατο εργασιακό νομοσχέδιο για την εργασία και τους εργαζόμενους. Της καταλόγισε ότι φέρνει το ασφαλιστικό «κατακαλόκαιρο, για να αποφύγει τις κοινωνικές αντιδράσεις, που όμως δεν θα τις αποφύγετε». Υποστήριξε ότι το παρόν νομοσχέδιο αναιρεί τον βασικό χαρακτήρα του δημόσιου κοινωνικού ασφαλιστικού συστήματος, πλήττει την αλληλεγγύη των γενεών και όλους εν γένει τους ασφαλισμένους, καθώς δημιουργεί μια επισφάλεια και αβεβαιότητα όσον αφορά το ύψος των συντάξεων στο μέλλον. Η πραγματικότητα, είπε, είναι ότι «χρησιμοποιεί τις εισφορές των εργαζομένων ως αντικείμενο τζογαρίσματος και ρίσκου στα διεθνή χρηματιστήρια» και πλήττει συνολικά όλους τους φορολογούμενους, γιατί το τεράστιο κόστος μετάβασης που φέρνει αυτό το σύστημα, θα το καλύψει στην πραγματικότητα ο κρατικός προϋπολογισμός. Αυτοί που ωφελούνται, είπε η εισηγήτρια της μειοψηφίας, είναι τα ιδιωτικά συμφέροντα και μάλιστα τα μεγάλα ασφαλιστικά ιδιωτικά συμφέροντα, καθώς και η ελληνική ασφαλιστική αγορά, η οποία έχει μια τρομακτική συρρίκνωση.
Η κα Ξενογιαννακοπούλου υποστήριξε ότι δεν προβλέπεται κανενός είδους έλεγχος στη διαχείριση του Ταμείου, ούτε κάλυψη σε περίπτωση απωλειών πόρων, καθώς για τους εκλεκτούς και τα Golden Boys που θα στελεχώσουν το νέο Ταμείο υπάρχει ασυλία, και μάλιστα απέναντι στους ασφαλισμένους δεν υπάρχει καν αστική ευθύνη. Το νομοσχέδιο αυτό, είπε, «είναι προϊόν της νεοφιλελεύθερης εμμονής και ιδεοληψίας σας. Η γραμμή σας είναι η εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων εις βάρος της κοινωνικής πλειοψηφίας». Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αμφισβήτησε ότι έτσι όπως εξελίσσεται σήμερα το δημογραφικό πρόβλημα υπαγορεύει τη συγκεκριμένη λύση στο ασφαλιστικό στην οποία προχωράει η κυβέρνηση. Το κόστος μετάβασης, ανέφερε, είναι από 56 δισ. ευρώ όπως έχει ομολογήσει ο υφυπουργός Εργασίας και μπορεί να φτάσει στα 75 και 78 δισ. ευρώ σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις που έχουν γίνει. Σημείωσε πως εισάγεται το τζογάρισμα με δομημένα ομόλογα και μια σειρά ενυπόθηκα ομόλογα και δάνεια, πράγματα που θυμίζουν όπως είπε το 2008. Σχετικά με το νέο Ταμείο, είπε πως υπάρχει κατ' αρχήν θέμα αντισυνταγματικότητας που θα το θέσει ο ΣΥΡΙΖΑ στην ολομέλεια της Βουλής, καθώς το δημόσιο υποχρεωτικό ασφαλιστικό σύστημα πρέπει να είναι κάτω από τη μέριμνα του κράτους, είτε με κρατικό φορέα είτε με νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. «Και εδώ είναι απροσδιόριστο, αν αυτό το νέο Ταμείο θα ενταχθεί ως φορέας στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης ή όχι». Σχετικά με το ότι το σύστημα αυτό εφαρμόζεται σε άλλες χώρες, η βουλευτής είπε ότι «από τις 30 χώρες που μετά το 1981 μπήκαν σε κάποια μορφή, ολική ή μερική, κεφαλαιοποιητικού συστήματος, οι 18 αποχώρησαν από αυτό το σύστημα γιατί είχαν αβεβαιότητα συντάξεων, τεράστιο κόστος διαχείρισης, τεράστιο κόστος μετάβασης, σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνή Οργανισμού Εργασίας».
ΚΙΝΑΛ
Ο ειδικός αγορητής του ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Μουλκιώτης, αντιτάχθηκε στο νομοσχέδιο, λέγοντας πως «η κυβέρνηση Μητσοτάκη οδηγεί την επικουρική ασφάλιση στον Καιάδα και υπονομεύει το δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, οδηγώντας τους νέους στην αβεβαιότητα, την ανασφάλεια και τη μετανάστευση», πυροδοτεί τον κοινωνικό αυτοματισμό και τον ηλικιακό ρατσισμό, οδηγεί σε μια σύνταξη 25%-35% χαμηλότερη από εκείνη που καταβάλλεται με βάση το σημερινό καθεστώς και δεν θεραπεύει τη δημογραφική απειλή στο ασφαλιστικό σύστημα.
Ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ ανέφερε πως «η κυβέρνηση των ελαστικών σχέσεων εργασίας, των ατομικών συμβάσεων εργασίας, των απλήρωτων υπερωριών και του "ξεπερασμένου 8ώρου", αποκρύπτει την ωμή αλήθεια: ότι το κεφαλαιοποιητικό σύστημα δεν παρέχει καμιά εγγύηση για το ύψος των συντάξεων». Καταλόγισε στη ΝΔ ότι προβάλλει μισές αλήθειες για να αποκρύπτει τα μεγάλα ψέματα, καθώς ισχυρίζεται ότι σχεδόν όλες οι προηγμένες χώρες έχουν αναπτύξει κεφαλαιοποιητικά συστήματα ασφάλισης, αλλά δεν λέει ότι στη Σουηδία οι ατομικοί κουμπαράδες που κεφαλαιοποιούν τις εισφορές, καταλαμβάνουν συγκριτικά έναν πολύ μικρό χώρο του δημόσιου συνταξιοδοτικού πυλώνα, δεδομένου ότι οι εισφορές που καταβάλλονται ανέρχονται μόλις στο 2,5%. «Δεν λέει τίποτα για τη δομή του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στη Γερμανία και τη Γαλλία και τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, γιατί η Γερμανία και η Γαλλία εφαρμόζουν το διανεμητικό σύστημα καθορισμένων παροχών, πραγματοποιώντας παραμετρικές αλλαγές προκειμένου να εξασφαλίζεται η προσαρμογή στη γήρανση του πληθυσμού. Επίσης, δεν εξηγεί γιατί όταν ο δεύτερος πυλώνας του συστήματος, δηλαδή η επαγγελματική ασφάλιση (Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης/ΙΕΣΠ) λειτουργεί με το κεφαλαιοποιητικό σύστημα, επιλέγει να δημιουργεί ένα ανταγωνιστικό για τα ΤΕΑ/ΙΕΣΠ νέο επικουρικό ταμείο, που θα έχει τα χαρακτηριστικά της επαγγελματικής ασφάλισης».
Ο κ. Γ. Μουλκιώτης εκτίμησε ότι «από την κεφαλαιοποίηση της επικουρικής ασφάλισης χάνουν η νέα γενιά, η παλιά γενιά και οι νυν συνταξιούχοι του ΕΤΕΑΕΠ και η ελληνική οικονομία, ενώ οι μοναδικοί κερδισμένοι θα είναι οι εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων που θα "επενδύουν" τις εισφορές των ασφαλισμένων και οι μεγαλομέτοχοι των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών, στους οποίους άλλωστε ο σημερινός πρωθυπουργός το είχε τάξει προεκλογικά». Προανήγγειλε ότι το ΚΙΝΑΛ θα επανακαταθέσει τις προτάσεις του για ένα βιώσιμο, σύγχρονο και δίκαιο ασφαλιστικό σύστημα.
ΚΚΕ
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Χρήστος Κατσώτης, ζήτησε την απόσυρση του «νομοσχεδίου-έκτρωμα», όπως το χαρακτήρισε, δηλώνοντας την κάθετη αντίθεση του κόμματός του. «Η επικουρική σύνταξη για τη νέα γενιά, αλλά και τους σημερινούς και αυριανούς συνταξιούχους οδηγείται στο απόσπασμα» υποστήριξε, προσθέτοντας πως «είναι μονόδρομος η πάλη όλων των εργαζομένων και των συνταξιούχων απέναντι σε αυτή τη λαίλαπα». Καταλόγισε στον υπουργό ότι μετά τους αντεργατικούς νόμους που έχει φέρει, τώρα «συνεχίζει το έργο του, παραχωρώντας στους επιχειρηματικούς ομίλους και την επικουρική ασφάλιση». Είστε, είπε «ασυγκράτητοι. Δεν σταματάτε να κατεδαφίζετε ό,τι εμποδίζει την κερδοφορία του κεφαλαίου. Δεν σταματάτε να δημιουργείτε νέα πεδία κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων, δίνοντας γην και ύδωρ». Ο ίδιος χαρακτήρισε «παραπλανητικό τίτλο» αυτόν του νομοσχεδίου («Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση για τη Νέα Γενιά»), καθώς αυτό που κάνει είναι να την παραδίδει στους επιχειρηματικούς ομίλους. Το νέο Ταμείο, είπε, θα είναι μια επενδυτική εταιρεία, που θα τζογάρει τις εισφορές των εργαζομένων σε διάφορα χρηματιστηριακά προϊόντα. «Οι εργαζόμενοι δεν θα είναι ασφαλισμένοι, αλλά επενδυτές που θα τζογάρουν σε χρηματιστηριακές λοταρίες τους κόπους της ζωής τους και θα παίρνουν "ατομικό ρίσκο"». Ανέφερε πως οι ασφαλιστικές εισφορές θα πάνε σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ ετοιμάζονται κίνητρα και για την «πανευρωπαϊκή σύνταξη».
H περιβόητη «κεφαλαιοποίηση», είπε ο βουλευτής, ωφελεί τους επιχειρηματίες και πτωχεύει τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους. Χαρακτήρισε την κυβέρνηση ντίλερ των ασφαλιστικών εταιρειών, οι οποίες δεν σταματάνε να πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Το νομοσχέδιο, υποστήριξε, δεν αφορά μόνο τους νέους ασφαλισμένους, αλλά τους πάντες, αφού η διακοπή εισφορών των νέων ασφαλισμένων προς το ΕΤΕΑΕΠ, θα στερήσει από την επικούρηση 56 δισ. ευρώ, τα οποία θα «χρεωθούν» οι φορολογούμενοι και θα «χάσουν» από τις συντάξεις τους οι σημερινοί συνταξιούχοι και οι εναπομείναντες σε αυτό ασφαλισμένοι. «Οι μελλοντικοί συνταξιούχοι, που είναι οι σημερινοί νέοι εργαζόμενοι, θα πληρώσουν ακόμα πιο ακριβά στα γηρατειά τους, όντας μέσα σε ένα σύστημα ιδιωτικής ασφάλισης. Για δε, τη συντριπτική πλειοψηφία των νέων εργαζομένων που δουλεύουν με ελαστικές σχέσεις εργασίας, με χαμηλούς μισθούς και βρίσκονται κατά χιλιάδες στην ανεργία και στα κακοπληρωμένα, ολιγόμηνα προγράμματα του ΟΑΕΔ, ο "ατομικός κουμπαράς" είναι χωρίς πάτο».
«Όσοι είναι σήμερα συνταξιούχοι και όσοι βγουν σε σύνταξη τα επόμενα χρόνια (όσοι είναι σήμερα άνω των 35 ετών) θα παραμείνουν στο υπάρχον σύστημα, σε μία πορεία εξαφάνισης της επικουρικής σύνταξης. Οι λεγόμενες συντάξεις-μερίσματα του ΤΕΚΑ θα υπολογίζονται με βάση τον πίνακα θνησιμότητας και το προεξοφλητικό επιτόκιο. Το κεφαλαιοποιητικό σύστημα υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων», είπε ο κ. Κατσώτης, δεν είναι νέο. «Ισχύει και σήμερα για τους ασφαλισμένους από 1/1/2014 και προβλέπεται στο νόμο Κατρούγκαλου (Ν. 4387/16) και στο Ν.4052/12 του Κουτρουμάνη». Τόνισε πως οι κυβερνήσεις του κεφαλαίου δεν έχουν ως αφετηρία τις λαϊκές ανάγκες, αλλά την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και προσέθεσε πως «ως ΚΚΕ στηρίζουμε το εργατικό κίνημα, τις συνταξιουχικές οργανώσεις που παλεύουν για την κατάργηση όλων αυτών των αντιασφαλιστικών νόμων και είμαστε σίγουροι ότι οι εργαζόμενοι, ο λαός θα πάρουν τις τύχες στα δικά τους χέρια. Και δίπλα τους θα είναι το κόμμα μας».
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ
Η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης, Μαρία Αθανασίου, δήλωσε πως το κόμμα της καταψηφίζει το νομοσχέδιο καθώς «εισάγει με το ζόρι τους ασφαλισμένους και τις εισφορές στο χρηματιστήριο, και οι ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων γίνονται έρμαια της ασταθούς αγοράς διακινδυνεύοντας το μέλλον τους».
Οι ασφαλισμένοι, είπε η κα Αθανασίου, «δεν θα έχουν τον έλεγχο των επενδύσεων, τις οποίες υποχρεώνονται να κάνουν, παρά μόνο να επιλέξουν ανάμεσα σε έναν αριθμό επενδυτικών προγραμμάτων σχεδιασμένων από αγνώστους με άγνωστους σκοπούς». Στην ουσία, παρατήρησε, «οι ασφαλιστικές εισφορές γίνονται αντικείμενο τζόγου, αλλά όχι αυτών που τις καταβάλλουν και στους οποίους ανήκουν, αλλά εταιρειών». Η μη ουσιαστική προστασία των εισφορών κεφαλαίου, υπογράμμισε, «ανοίγει το δρόμο για ξεπούλημα των επικουρικών συντάξεων. Κάτι που πραγματικά δεν το αξίζουν οι ασφαλισμένοι μας, οι οποίοι έχουν επί σειρά ετών καταβάλει τις εισφορές τους με αιματηρές στερήσεις, βασιζόμενοι στις επί σειρά ετών εξαγγελίες των εκάστοτε κυβερνήσεων περί ανταποδοτικότητας των εισφορών τους».
Η βουλευτής υποστήριξε εξάλλου, πως το νομοσχέδιο «κινείται σε θολά νερά», με πολλά σημεία του να είναι ασαφή και σκοτεινά. Αναρωτήθηκε γιατί χρειάζεται να ιδρυθεί νέο Ταμείο και δεν μπορεί ο ΕΦΚΑ να διαχειριστεί την κεφαλαιοποιοτική επικουρική ασφάλιση. Αντιτάχθηκε τέλος, στην υποχρεωτικότητα της επικουρικής ασφάλισης, λέγοντας πως είναι πέρα για πέρα λάθος, είτε είναι δημόσια είτε είναι ιδιωτική
ΜέΡΑ 25
Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ 25, Μαρία Απατζίδη, παρατήρησε πως η κάλυψη του νέου συστήματος από τον κρατικό προϋπολογισμό «εάν κάτι δεν πάει καλά», δεν επιτρέπεται από την Ε.Ε.. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, «όχι μόνο εφαρμόζει ως υποδειγματικός κρατούμενος τα μέτρα των δανειστών που καταστρέφουν τη χώρα, όπως κάνουν οι μνημονιακές κυβερνήσεις, αλλά σπεύδει να προσθέσει και άλλα, ακόμη και με δυσβάσταχτη δημοσιονομική δαπάνη, προκειμένου να επωφεληθούν συμφέροντα φίλων της ιδιωτών» συμπλήρωσε η βουλευτής.
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας είναι «ένα νομοσχέδιο με το οποίο θεσπίζεται ένα νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα επικουρικών συντάξεων, με τρόπο ώστε να εισάγεται ο τυχοδιωκτισμός και η αβεβαιότητα του τζόγου στις συντάξεις των εργαζομένων». Σε αυτό το σύστημα, είπε η κ. Απατζίδη, «προβλέπεται να ενταχθούν υποχρεωτικά όλοι οι νεοεισερχόμενοι και οι πρωτοασφαλιζόμενοι στην αγορά εργασίας από την 1η Ιανουαρίου 2022. Όμως, στην ασφάλιση του Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης [Τ.Ε.Κ.Α.] που θα ιδρυθεί, υπάγονται προαιρετικά και άλλες κατηγορίες ασφαλισμένων, όπως οι ήδη ασφαλισμένοι στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ, οι οποίοι έχουν γεννηθεί από την 1/1/ 1987.
Ο «ατομικός κουμπαράς» συνιστά για την αγορήτρια του ΜέΡΑ 25 «ταφόπλακα για τον συλλογικό-κοινωνικό χαρακτήρα της επικουρικής σύνταξης» και με τις εισφορές και εν γένει πόρους του ΤΕΚΑ να τοποθετούνται σε χρηματοπιστωτικά μέσα και ακίνητα, το αποτέλεσμα είναι ότι μόνο οι ιδιωτικές εταιρείες που θα διαχειρίζονται εισφορές, είναι οι σίγουρα κερδισμένοι της νέας ιδιωτικής επικουρικής σύνταξης, καθώς η κυβέρνηση «τους τα δίνει όλα».
