Τρεις μήνες μετά την ειδική έκδοση του Δελτίου Οικονομικής Συγκυρίας και Πολιτικής αφιερωμένη στον Covid-19, η κατάσταση της πανδημίας φαίνεται να παραμένει ενεργή και εν εξελίξει με υγειονομικούς και οικονομικούς όρους. Οι αβεβαιότητες όχι μόνο δεν υποχωρούν αλλά ενισχύονται.
Στο επίπεδο της οικονομίας, ο Covid-19 από συμμετρική εξωτερική διαταραχή, που οδήγησε σε lockdown των οικονομιών -ως το βασικό μέτρο περιορισμού και προστασίας του κοινωνικού συνόλου- έχει προκαλέσει ασύμμετρες συνέπειες που οφείλονται στην αρχική ένταση της πανδημίας, στην ταχύτητα κρατικής ανταπόκρισης και στους οικονομικούς πόρους που μπορούσε να επιστρατεύσει η κάθε χώρα.
Σε πρώτο χρόνο, οι δημόσιες παρεμβάσεις για τη στήριξη των επιχειρήσεων ακολούθησαν κοινή προσέγγιση, καθώς επικεντρώθηκαν στη διασφάλιση της ρευστότητας των επιχειρήσεων μέσω εγγυήσεων, δανείων και της αναβολής των υποχρεώσεών τους προς το κράτος. Η σύγκλιση όμως των προβλέψεων προς τα μετριοπαθή και -κατά περίπτωση- απαισιόδοξα σενάρια για το βάθος της ύφεσης μέσα στο τρέχον έτος, φέρνουν μπροστά το ενδεχόμενο μετεξέλιξης της σημερινής κρίσης ρευστότητας σε μια γενικευμένη κρίση φερεγγυότητας και αλυσιδωτών πτωχεύσεων. Αυτή η πιθανότητα επιβάλλει αναπροσανατολισμό των δημόσιων πολιτικών προς σχήματα κεφαλαιακής ενίσχυσης και διάσωσης των επιχειρήσεων (bailout).
Η πιο κοντινή χρονικά περίοδος εφαρμογής δημόσιων πολιτικών για τη διάσωση «παραγωγικών» επιχειρήσεων είναι στη δεκαετία του ΄80. Έκτοτε, αν και οι κυβερνήσεις κλήθηκαν πρόσφατα να συγκροτήσουν και να εφαρμόσουν σχέδια διάσωσης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, η διάσωση εκτεταμένων τμημάτων του παραγωγικού ιστού της οικονομίας δεν αποτέλεσε ανάγκη ή δεν αναγνωρίστηκε ως προτεραιότητα για περίπου δύο δεκαετίες.
Σήμερα, η στρατηγική διάσωσης δεν περιορίζεται μόνο στο επίπεδο των μεγάλων στρατηγικών επενδύσεων και δεν αφορά αποκλειστικά τις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, αλλά αγγίζει το σύνολο των οικονομιών ανεξάρτητα από το μίγμα μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων. Οι απαντήσεις στα ερωτήματα «Ποιες Επιχειρήσεις», «Με Ποιους Όρους», «Με Ποια Εργαλεία» και «Με Ποιους Εμπλεκόμενους» διαμορφώνουν διακριτές στρατηγικές, που λειτουργούν με όρους αντιθετικού δίπολου τόσο για τις συνολικότερες κατευθύνσεις των πολιτικών όσο και για τον ρόλο, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιμέρους εμπλεκομένων (επιχειρήσεις, μέτοχοι, Δημόσιο, φορείς δημοσίου, τράπεζες).
Γνώμη | Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα επίδικα και οι προκλήσεις της επόμενης ημέρας, του Δημήτρη Λιάκου
– – –
Όλο το Δελτίο Οικονομικής Συγκυρίας & Πολιτικής
Ομάδα Οικονομικής & Κοινωνικής Ανάλυσης ΕΝΑ
Συντονίστρια: Δρ. Ευγενία Φωτονιάτα
