Ήταν την άνοιξη του 2007 που ο Καραμανλής συναντήθηκε με τον Πούτιν στην Κωνσταντινούπολη και μίλησαν «επί της ουσίας» για δυνατότητα κατασκευής θαλάσσιου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου(φ.α), από τη Μαύρη θάλασσα! Και ήταν τότε που η αφιχθείσα στην Αθήνα αμερικανίδα ΥΠΕΞ, Κοντολίζα Ράις, μας «προειδοποιούσε» για τις ανησυχίες της Ουάσιγκτον από την εξάρτηση από έναν, κυρίως προμηθευτή, τη ρωσική Gazprom!

 

Του Δημήτρη Λιάτσου, Διεθνολόγου, διδάκτωρα Φιλοσοφίας

Πέρασαν οκτώ χρόνια και το 2014 η κυβέρνηση Σαμαρά έβγαλε στο σφυρί τη ΔΕΠΑ, απέκλεισε όμως από το διαγωνισμό τη ρωσική εταιρία αν και η προσφορά της ήταν… τρεις φορές μεγαλύτερη από κάθε άλλη! Ας είναι. Με προτροπές των επίγονων της Κοντολίζας, αργότερα τη δώσαμε στους… Αζέρους. (Αργότερα το συμβόλαιο απέρριψε η Επιτροπή Ενέργειας της Ε.Ε…)!

Οι σύμμαχοι μας «έπεισαν» ότι η αζέρικη SOCAR είναι οι μεγάλοι ανταγωνιστές της Gazprom! Φέρω στη μνήμη μου τα λόγια που μου είπε στη Μόσχα κορυφαίο στέλεχος του ρωσικού Ομίλου: "Η αζέρικη SOCAR, δεν είναι για μας ανταγωνιστική, είναι… συμπληρωματική! Όταν εσύ έχεις εκατό και ο άλλος… ένα, ε, γίνεται συμπληρωματικός και σε καμμία περίπτωση ανταγωνιστής! Αν θέλετε να δώσετε τη ΔΕΠΑ σε αυτούς πρέπει να εξασφαλίσετε και το τι θα βάζετε… μέσα στον αγωγό"!

Απλά, σταράτα, ρεαλιστικά λόγια!

Μειώσαμε τις ρωσικές προμήθειες. Τι… κερδίσαμε;

Τότε το επίπεδο προμηθειών της Ελλάδας σε ρωσικό φ.α. ήταν πολύ υψηλό, σχεδόν διπλάσιο από το μέσο όρο προμηθειών στην Ε.Ε.

Οι σύμμαχοι μας σε λίγα χρόνια «κατάφεραν» να μας βοηθήσουν ώστε το επίπεδο προμηθειών ρωσικού φ.α. να πέσει κάτω από το 50%! Με τι αντιστάθμισμα; Μα, το υγροποιημένο (LNG), από την αγορά σποτ… Που μας προμήθευαν με αμερικανικά τάνκερ… Λίγο «τσουχτερό» βέβαια, κατά 30-40% παραπάνω, αλλά ας πάει και το συμμαχικό παλιάμπελο…

Φέτος η τιμή… υπέρ τριπλασιάστηκε αλλά ούτε με αυτη μπορεί να βρει κανείς!

Από τη Ρωσία, τι θέλαμε την τελευταία δεκαετία, πέρα από τις «τρικλοποδιές» που της βάζαμε με τη μείωση των προμηθειών; Ένα πράγμα. Να μας σβήσει τα «πέναλτι» και να μας κάνει… εκπτώσεις στην τιμή!

Θυμάμαι τη συνάντηση Σαμάρα-Πούτιν, στις Βρυξέλλες, το 2014, κάπου σε ένα διάδρομο με δυο πρόχειρες καρέκλες με αίτημα την έκπτωση της τιμής!

Και μετέπειτα, η κυβέρνηση Τσίπρα ζήτησε και πήρε άρση των «πέναλτι» καμμιά σαρανταριά εκατομμύρια δολάρια!

Τον περασμένο Σεπτέμβριο η τιμή του LNG, στην αγορά Σποτ, αυτή που έστησαν για να χτυπήσουν το ρωσικό φ.α των αγωγών τα σαίνια του Λονδίνου, πλησίασε τα 2000 δολ/1000 κυβικά! Όταν το φ.α. των αγωγών μέσα από τα πολυετή συμβόλαια κυμαίνονταν στα 450-550!

Στην επικείμενη επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Ρωσία (όπου αυτή γίνει!!! ), υπάρχουν βάσιμες πληροφορίες ότι εκ των κεντρικών θεμάτων που θα τεθούν θα είναι και το… τετριμμένο: η παράκληση για μείωση των τιμών προμήθειας του φ.α… ( Γιατί, έχουν και τίποτα σοβαρό να συζητήσουν, αναρωτώνται οι «κακές» γλώσσες, αλλά αυτό το προσπερνάμε, τουλάχιστον στην παρούσα ανάλυση).

Ρωσικά αποθέματα για… αιώνες!

Στο σύνολο των προαναφερόμενων, βρίσκει κανείς στοιχειοθετημένες απαντήσεις σε ομιλία της αντιπροέδρου της Gazprom, Ελένης Μπουρμίστροβα:

"Η ΓΚΑΖΠΡΟΜ διαθέτει τα πιο πλούσια γνώσιμα αποθέματα φ.α στον κόσμο. Πάνω από… 33 τρις κυβικά, και διευρύνει συνεχώς τις γεωλογικές μελέτες μέσα και έξω από τη Ρωσία"!
Παρά τις προπαγανδιστικές πιρουέτες για μείωση της χρήσης φ.α στα επόμενα χρόνια, το κορυφαίο στέλεχος του Ομίλου επιμένει ότι ότι το φ.α δεν είναι υποτιμημένο κεφάλαιο(stranded asset), για τις επόμενες δεκαετίες.
Η Gazprom, υπό αυτή την έννοια, δεν επιδιώκει να εξορύξει μέσα στο μικρότερο χρονικό διάστημα τις μεγαλύτερες δυνατές ποσότητες και να… τελειώσει!
Επιδιώκει το αντίθετο ώστε να υπάρχει προβλεψιμότητα στην αγορά και για τους προμηθευτές και για τους καταναλωτές.

Πόσο «προβλέψιμη» είναι η… ελεύθερη αγορά;

Εκείνο που γνωρίζουν όλοι οι μεγάλοι παίκτες στης Ευρώπη είναι η σταθερότητα και προβλεψιμότητα των προμηθειών μέσω αγωγών και στη βάση των μακροχρόνιων συμβολαίων.

Αντίθετα, ας ρίξει κανείς μια ματιά στο μεγαλύτερο σε ρευστότητα κέντρο σποτ, το «TTF» στην Ευρώπη:

Το Μάιο 2020 η τιμή εκεί έπεσε πέντε φορές κάτω από το αντίστοιχο διάστημα 2019!
Το Μάιο 2021 εκτινάχτηκε δέκα φορές πάνω από το Μάιο 2020!
Το Σεπτέμβριο 2021… απογειώθηκε στα 1985 δολ/1000 κυβικά! Πόσο μια τέτοια παλινδρόμηση συμβάλει στην προσέλκυση επενδύσεων και στην εμπορία;

Ενώ, λοιπόν, πριν ένα χρόνο τα διάφορα «παπαγαλάκια» χωρίς να αναλύουν την πραγματική εικόνα κατηγορούσαν το ρωσικό Όμιλο γιατί δεν μειώνει τις προμήθειες ώστε να κρατηθεί η τιμή, τώρα, με την εκτίναξη της τιμής σποτ κατηγόρησαν πάλι την Gazprom γιατί δε ρίχνει περισσότερες ποσότητες στην αγορά!

Τα επίσημα στοιχεία πιστοποιούν ότι το εννιάμηνο Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2021 οι Ρώσοι αύξησαν τις ποσότητες κατά 15 δις ήτοι 13% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό. Η εξόρυξη μέσα στην Ευρώπη στο ίδιο διάστημα μειώθηκε κατά 10 δις κυβικά, ήτοι κατά 6%! Και βέβαια στο πρώτο εννιάμηνο υπήρξε και η απότομη μείωση του υγροποιημένου (της αγοράς), κατά 13 δις ήτοι 14,5%! Αν και οι ΗΠΑ είχαν αύξηση εξόρυξης κατά 35% σε σχέση με το 2020! Που πήγε; Μόνο στην Ευρώπη δεν πήγε… Πήγε στην Ασία, τη Λατινική Αμερική…

Δε σηκώθηκε όμως κανείς να αντικρούσει τις συνεχείς διθυραμβικές ομιλίες του Αμερικανού πρέσβη στην Ελλάδα που μας «πουλάει»ενεργειακά φύκια για μεταξωτές κορδέλες!

Σε αντίθεση με διαφημιστικές φανφάρες, η Ρωσία είναι εκ των πραγμάτων η μοναδική χώρα-προμηθευτής με φ.α «αυστηρά» δεμένη με την υπόλοιπη Ευρώπη-καταναλωτή, μέσω πλειάδας αγωγών. Άρα και εξαρτώμενη από αυτή την αγορά, όσο και οι καταναλωτές της! Από εκεί πηγάζει και η σε βάθος χρόνου υπευθυνότητα και συνέπεια στην εκπλήρωση των συμβολαίων με τους καταναλωτές…

Η Ρωσία φρόντισε, μαζί με μια ντουζίνα κορυφαίων ευρωπαϊκών εταιριών στην ενέργεια, να στήσει το νέο, δεύτερο αγωγό από τη Βαλτική! Από την Ευρώπη, πριν απ´όλα από τη Γερμανία, εξαρτάται αν θα λειτουργήσει και πόσο άμεσα προς το καλό όλης της Ευρώπης!

Όλα τα άλλα αποτελούν… χολιγουντιανό προπέτασμα καπνού!