ΜΟΝΟ ΣΤΟ BigBusiness.gr. Ωμή παρέμβαση στο έργο της ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων (ΡΑΛ) σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων στα λιμάνια επιχειρούν κυβερνητικά στελέχη, με αρμοδιότητες στο υπουργείο Ναυτιλίας, με στόχο την προστασία ιδιωτικών συμφερόντων, αγνοώντας κατ΄ ουσίαν το γράμμα και το πνεύμα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και παρεμβαίνοντας, σε μία διαδικασία που είχε ήδη δρομολογηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση. Είναι απορίας άξιο, αν για το όλο θέμα είναι ενημερωμένος και ο αρμόδιος υπουργός και η ίδια η κυβέρνηση και τι γνώμη έχουν επί του θέματος.
Αδιάψευστο στοιχείο αποτελεί η επιστολή του Γενικού Γραμματέα Λιμένων, Ευάγγελου Κυριαζόπουλου, με την οποία ζητά από την Ανεξάρτητη Αρχή να επανεξετάσει τη σκοπιμότητα έκδοσης δεσμευτικής οδηγίας για την απελευθέρωση της αγοράς αποβλήτων στα λιμάνια! Ταυτόχρονα ζητά εμμέσως και παράτυπα από την Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων τη μη δημοσίευση της οδηγίας σε ΦΕΚ!
Ας δούμε, όμως, πως έχει - εν συντομία, γιατί θα ασχοληθούμε αναλυτικότερα στη συνέχεια - το όλο θέμα, που προκαλεί έντονο προβληματισμό σε όλους τους επίσημους και εμπλεκόμενους φορείς, προκειμένου να γίνει κατανοητή σε όλους η αντιθεσμική παρέμβαση της κυβέρνησης, μέσω των εντεταλμένων οργάνων της και στελεχών της στο υπουργείο Ναυτιλίας.
Μέχρι και σήμερα , όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ρεπορτάζ, στα λιμάνια της χώρας, η συλλογή αποβλήτων γινόταν μονοπωλιακά από συγκεκριμένες ιδιωτικές εταιρείες. Τα ονόματα είναι γνωστά και μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού κυριολεκτικά, σε όσους έχουν την όποια εμπλοκή και γνώση αυτής της - χρυσοφόρου, όπως διαφαίνεται – δραστηριότητας.
Σε σχέση τώρα με τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της χώρας επί του συγκεκριμένου θέματος. Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 352/2017, ο οποίος τέθηκε σε εφαρμογή (από την 1/1/2020;), επέβαλλε την απελευθέρωση της αγοράς υποδοχής αποβλήτων στα λιμάνια, δηλαδή τη δυνατότητα να δραστηριοποιούνται στο αντικείμενο περισσότερες επιχειρήσεις. Εδώ είναι, όμως, η πηγή των προβλημάτων, των αντιδράσεων και των συμφερόντων. Η απελευθέρωση της αγοράς και η είσοδος νέων ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων προκαλεί αντιδράσεις από τα υφιστάμενα μονοπώλια, αλλά και τα δύο ιδιωτικά λιμάνια, ΟΛΠ και ΟΛΘ, ειδικά σε ότι αφορά στα στερεά απόβλητα.
Με απλά λόγια, δηλαδή, η εφαρμογή του ευρωπαϊκού κανονισμού 352/2017 απαιτεί τη θέσπιση κανόνων, για να μπορούν πρακτικά να δραστηριοποιηθούν και άλλες επιχειρήσεις.
Αυτό επιχείρησε να κάνει η ΡΑΛ με την έκδοση δεσμευτικής οδηγίας και για το λόγο αυτό – όσο και αν μοιάζει απίστευτο - την εγκαλεί ο γενικός γραμματέας! Και είναι πραγματικά να απορεί ο οιοσδήποτε για την ενέργεια αυτή, αλλά διαφαίνεται ότι υπάρχει εξόφθαλμη σκοπιμότητα για να ευνοηθούν συγκεκριμένα συμφέροντα.
Όσο για το Εθνικό Τυπογραφείο; Προφανώς με κυβερνητικές εντολές (πέραν του κ. Κυριαζόπουλου), παράτυπα, δεν δημοσιεύει μέχρι σήμερα την δεσμευτική οδηγία της ΡΑΛ, εμποδίζοντας έτσι την ομαλοποίηση της κατάστασης σε αυτόν τον τομέα.
Αντιδράσεις για τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς αποβλήτων
Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, σε κάθε λιμάνι δημιουργείται ένα μονοπώλιο για τα υγρά και ένα μονοπώλιο για στα στερεά απόβλητα, κατάσταση που έχει προκαλέσει την αντίδραση των συναλλασσόμενων με τα λιμάνια επιχειρήσεων και των Ενώσεων τους (εφοπλιστές της ποντοπόρου και της επιβατηγού ναυτιλίας, ναυπηγοεπισκευαστές, ναυτικοί πράκτορες κλπ) αλλά και εργαζομένων καθώς υποστηρίζουν ότι η ύπαρξη αυτών των μονοπωλίων αυξάνει τις τιμές στις υπηρεσίες υποδοχής αποβλήτων και διώχνει πλοία από ελληνικά λιμάνια.
Άλλωστε οι φορείς εκπροσώπησης των συναλλασσόμενων επιχειρήσεων εδώ και χρόνια ζητούν, να απελευθερωθεί η αγορά των αποβλήτων, δηλαδή σε κάθε λιμάνι να υπάρχουν περισσότερες επιχειρήσεις υποδοχής, έτσι ώστε οι πλοιοκτήτες να επιλέγουν εταιρεία και μέσω του ανταγωνισμού να μειωθούν οι τιμές. Αυτό άλλωστε συμβαίνει και στα λιμάνια του εξωτερικού.
Η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, επέβαλλε την απελευθέρωση στην αγορά στερεών αποβλήτων, θεσμοθετώντας ταυτόχρονα διαδικασίες για την εφαρμογή του νόμου. Επειδή κατά την εφαρμογή του νόμου εντοπίστηκαν δυσκολίες, υπήρξαν αλλαγές , με κυριότερη την ανάθεση στη Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων (ΡΑΛ) να εκδώσει πρότυπες συμβάσεις μεταξύ των λιμένων και των εταιρειών συλλογής αποβλήτων, προκειμένου να διευκολυνθούν οι φορείς διαχείρισης λιμένων. Η ρύθμιση αυτή, δηλαδή η απελευθέρωση της αγοράς των στερεών αποβλήτων, πολεμήθηκε από τις εταιρείες που λειτουργούν μέχρι σήμερα μονοπωλιακά, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη αλλά και από τα δύο ιδιωτικά λιμάνια (ΟΛΠ, ΟΛΘ).
Με την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία, ζητήθηκε από τη ΡΑΛ, (η οποία είναι Ανεξάρτητη Αρχή), με πρόσχημα ότι επίκειται αλλαγή της νομοθεσίας, να μην προχωρήσει στην έκδοση των πρότυπων συμβάσεων, όπως ορίζει ο νόμος, με αποτέλεσμα η ΡΑΛ να αναστείλει για ένα διάστημα την έκδοση των πρότυπων συμβάσεων.
Επί της ουσίας της υπόθεσης ή πως τα συμφέροντα επιβάλλονται
Αφού η σημερινή κυβέρνηση δεν άλλαξε τη σχετική νομοθεσία, όπως είχε δεσμευτεί, η Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων προχώρησε στην έκδοση των πρότυπων συμβάσεων θέτοντας ουσιαστικά το νόμο σε ισχύ. Αλλά, λίγες ημέρες μετά, η κυβέρνηση έφερε τροπολογία στη Βουλή, με την οποία καταργούσε το άρθρο 105 του Ν.4504/2017, με την αιτιολογία ότι αφού υπάρχει ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός, η αγορά ανοίγει αυτόματα...
Όπως, όμως, συμβαίνει σε όλες τις ανάλογες περιπτώσεις και όπως επισημάνθηκε στη συζήτηση στη Βουλή, χωρίς την ύπαρξη ενός πλαισίου κανόνων, δηλαδή ενός εφαρμοστικού θεσμικού πλαισίου, στην ουσία ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός δεν μπορεί να ισχύσει και κατά συνέπεια η αγορά παραμένει κλειστή, καθώς πρακτικά καμία άλλη εταιρεία δεν μπορεί να δραστηριοποιηθεί στα λιμάνια!
Η συνέχεια όμως είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Μετά την ψήφιση του νόμου και με δεδομένη την απουσία πλαισίου που θα επιτρέπει το άνοιγμα της αγοράς, η ΡΑΛ - όπως έχει τη δυνατότητα και την υποχρέωση από το νόμο - σε συνεννόηση και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκκίνησε όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες και δημιούργησε θεσμικό πλαίσιο, μέσω δεσμευτικής Οδηγίας που εξέδωσε στις 14/5/2020, για την απελευθέρωση της αγοράς της υποδοχής των αποβλήτων στα λιμάνια. Η Οδηγία αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της ΡΑΛ και στάλθηκε για δημοσίευση σε ΦΕΚ.
Τα συμφέροντα, όμως, καραδοκούν, προφανώς γιατί είναι πολλά τα λεφτά. ;Όπως ισχυρίζονται παράγοντες της ναυτιλιακής αγοράς, από το σημείο αυτό αποκαλύπτονται οι πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης, μέσω βεβαίως των αρμόδιων στελεχών της. Υποστηρίζοντας επί της ουσίας ιδιωτικά συμφέροντα, παρεμβαίνουν στο έργο της ανεξάρτητης αρχής, εμποδίζοντας την εφαρμογή του νόμου.
Ιδού, πως:
*** Ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Ναυτιλίας, με επιστολή του προς τη ΡΑΛ με ημερομηνία 25/05/2020, της ζητά με επιθετικό (τουλάχιστον…) τρόπο να επανεξετάσει τη σκοπιμότητα έκδοσης της Οδηγίας, αμφισβητώντας αβάσιμα τη δυνατότητά της να εκδίδει τέτοιου είδους πράξεις και να παραπέμψει το θέμα στην Επιτροπή Ανταγωνισμού (γιατί άραγε;). Ταυτόχρονα ζητά, εμμέσως και παράτυπα, από την Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων να μη δημοσιευθεί η Οδηγία σε ΦΕΚ.
*** Επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα απέστειλε για το θέμα ο πρόεδρος της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος (ΕΛΙΜΕ) κ. Καρακώστας, στις 27/05/2020, ο οποίος διαμαρτύρεται(!) για τις πρωτοβουλίες της ΡΑΛ και ζητά την παρέμβαση του υπουργείου. Έχει όμως την έγκριση του διοικητικού συμβουλίου η ενέργεια αυτή, όταν κατά τις πληροφορίες είχε να συνεδριάσει από τον περασμένο Ιανουάριο;
(Πρόεδρος της ΕΛΙΜΕ είναι κατά παράδοση εκπρόσωπος του ΟΛΠ, ο οποίος, όπως και οι εκπρόσωποι του ΟΛΘ, δηλαδή των ιδιωτικών λιμανιών, ανέκαθεν υποστήριζαν την ύπαρξη μονοπωλίων στο χώρο τους , καθώς μέρος των εσόδων από τις υπηρεσίες υποδοχής αποβλήτων πηγαίνουν στο ταμείο τους. Αντίθετα, τα μικρότερα δημόσια λιμάνια υποστήριζαν την απελευθέρωση της αγοράς, παρά το γεγονός ότι άσκησαν κριτική στο νόμο του ΣΥΡΙΖΑ, ως προς την δυνατότητα εφαρμογής του)
*** Ο Γ. Γ. Λιμένων του υπουργείου Ναυτιλίας, με νεότερη επιστολή του στις 2 Ιουνίου προς τον πρόεδρο της ΕΛΙΜΕ, τον ενημερώνει ότι…κατσάδιασε τη ΡΑΛ και περιμένει απάντηση. Στη συνέχεια η ΕΛΙΜΕ κοινοποιεί τη σχετική αλληλογραφία στα λιμάνια - μέλη της
*** Δύο μήνες περίπου μετά την ανάρτηση στην ιστοσελίδα της Αρχής, παράτυπα, το Εθνικό Τυπογραφείο δεν έχει δημοσιεύσει την Οδηγία για την απελευθέρωση της αγοράς των υπηρεσιών υποδοχής αποβλήτων στα λιμάνια.
Τέλος, σύμφωνα με πληροφορίες, η προσπάθεια της κυβέρνησης να διατηρήσει το μονοπώλιο στην αγορά των αποβλήτων, έχει προκαλέσει την αντίδραση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, ο οποίος την καλεί να εφαρμόσει τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό και όσα προβλέπονται στην Οδηγία της ΡΑΛ σχετικά με την απελευθέρωση των λιμενικών υπηρεσιών και ειδικά με τη συλλογή αποβλήτων.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Σ.Σ: Κάθε απάντηση-παρέμβαση δεκτή και ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του, για μία υπόθεση που μας αφορά όλους, τουλάχιστον ως προς το περιβαλλοντικό της μέρος. Αλλά και το θέμα της ύπαρξης, ακόμα, μονοπωλιακών πρακτικών που κοστίζουν ακριβά στον Έλληνα φορολογούμενο, δεν είναι καθόλου αμελητέο, πιστεύουμε, ειδικά κατά τις σημερινές δυσχερείς οικονομικές συνθήκες.
