Η Ελλάδα έχει διαθέσιμα ευρωπαϊκά κονδύλια ως τακτική και έκτακτη χρηματοδότηση 721 εκατομμύρια ευρώ, προκειμένου να διαχειριστεί την προσφυγική κρίση, εκ των οποίων έχουν εκταμιευθεί περί τα 270 εκατομμύρια ευρώ.
Της Ελένης Στεργίου
Οι παρεξηγήσεις που προκάλεσε η επικαιρότητα των τελευταίων ημερών, δηλαδή οι δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων και οι επικρίσεις βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στον υπουργό Γιάννη Μουζάλα, διέγειρε τα ανακλαστικά του αρμόδιου υπουργού Οικονομίας Αλέξη Χαρίτση, ο οποίος έβγαλε λεπτομερέστατη ανακοίνωση για το πώς απορροφώνται τα κοινοτικά κονδύλια από την ελληνική κυβέρνηση. Διευκρινίζει, λοιπόν, ότι η Ελλάδα όχι μόνον έχει εκμεταλλευτεί τους εν λόγω πόρους αλλά παρουσιάζει και την καλύτερη απόδοση. Επισημαίνει δε ότι τα ποσά «μοιράζονται» ανά υπουργείο, όπου το μεγαλύτερο ποσοστό να το χειρίζεται το υπουργείο Άμυνας.
Όπως μαρτυρούν τα τελευταία επίσημα στοιχεία με ημερομηνία 18 Οκτωβρίου -που αναγράφονται στον πίνακα- η χώρα μας ανέλαβε τη διαχείριση των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων για το προσφυγικό (Ταμεία AMIF και ISF).
Για να γίνει πιο κατανοητό, για το άσυλο και τη μετανάστευση η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δύο ειδικά ταμεία: Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας.
Στο πλαίσιο του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου είχαν διατεθεί στην Ελλάδα στο πλαίσιο και των δύο ταμείων 540.536.014 εκατομμύρια, των οποίων 322.844.472 για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και τα υπόλοιπα για το Ταμείο Εσωτερικής Ασφαλείας. Μετά την προσφυγική κρίση διατέθηκαν επιπλέον 125.842.705,8 ευρώ μέσω του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και άλλα 56.207.848,10 ευρώ μέσω του Ταμείου Εσωτερικής Ασφαλείας. Συνολικά η χρηματοδότηση που έχουμε λάβει είναι 722.586.567,9 ευρώ.
Παράλληλα τον Μάρτιο του 2016 τροποποιήθηκε ο Κανονισμός για τη Στήριξη Έκτακτης Ανάγκης ώστε να μπορεί να χρηματοδοτούνται ΜΚΟ και εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέχρι τότε η χρηματοδότηση για ανθρωπιστική βοήθεια εντός ΕΕ δινόταν στα κράτη-μέλη και τη διαχειρίζονταν αυτά, και μόνο σε τρίτες χώρες έδινε η ΕΕ απευθείας χρήματα σε ΜΚΟ.
Μέσω του Κανονισμού αυτού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2016 χρηματοδότησε ανθρωπιστικές δράσεις αξίας 198 εκατομμυρίων ευρώ και για το 2017 αναμενόταν η χρηματοδότηση αυτή να φτάσει τα 247,5 εκατομμύρια ευρώ. Αυτά τα χρήματα δεν περνάνε μέσω ελληνικού κράτους αλλά πάνε κατευθείαν σε ΜΚΟ και διεθνείς οργανισμούς.
Τι λέει το υπουργείο Οικονομίας
Η αλήθεια για το προσφυγικό, όπως δηλώνει το υπουργείο Οικονομίας έχει ως εξής: από τα χρήματα που η Ελλάδα έχει πιστοποιήσει στις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Επιτροπή έχει πληρώσει στη χώρα περίπου 97 εκατ. ευρώ. (επισυνάπτεται πίνακας με την απορρόφηση ανά δικαιούχο). Τα υπόλοιπα 50 εκατ. ευρώ έχουν προς το παρόν καλυφθεί από εθνικούς πόρους (Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) και αναμένεται το αμέσως προσεχές την αποπληρωμή των ποσών αυτών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός αρχικά, σύμφωνα με το υπουργείο, βρισκόταν στα 454 εκατομμύρια ευρώ για την περίοδο μέχρι το 2020. Σε διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ύστερα από δύο διαδοχικές τροποποιήσεις των προγραμμάτων η Ελλάδα κατάφερε αυξήσει το ποσό της τακτικής χρηματοδότησης στα 540 εκατ. ευρώ.
«Όχι μόνο δεν χάθηκαν πόροι δηλαδή, όπως παραπλανητικά υποστηρίζεται, αλλά πετύχαμε σημαντική αύξηση των κονδυλίων που αναλογούν στη χώρα μας», αναφέρουν από το υπουργείο και προσθέτουν ότι μετά τις συστηματικές προσπάθειες για τη θέσπιση και λειτουργία όλων των αναγκαίων διαδικασιών διαχείρισης και ελέγχου, η απορρόφηση των τακτικών πόρων από την Ελλάδα προσεγγίζει σήμερα το 30% (147 εκατ. ευρώ). Πρόκειται, σύμφωνα με το υπουργείο, για ποσοστό-ρεκόρ σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς ο ευρωπαϊκός μέσος όρος των άλλων κρατών-μελών βρίσκεται στο 10%.
Οι επιπλέον πόροι ύψους 562 εκατ. ευρώ, που είναι διαθέσιμοι για το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα (εκτός δηλαδή των ανωτέρω 540 εκατ. ευρώ) δίνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή απευθείας σε ΜΚΟ η άλλους διεθνείς οργανισμούς και δεν ανήκουν στη δικαιοδοσία της ελληνικής κυβέρνησης.
Τι γίνεται με τα hotspots
Αναφορικά με τη διαχείριση των hotspots το υπουργείο Οικονομίας έχει εκδώσει προσκλήσεις προς το ΥΠΕΘΑ, ως μοναδικό φορέα που διαθέτει την αναγκαία επιχειρησιακή και διαχειριστική επάρκεια, για την παροχή υπηρεσιών και υποδομών ύψους 83 εκατομμυρίων. Η υλοποίηση των έργων που χρηματοδοτούνται μέσω των παραπάνω προσκλήσεων έχει ξεκινήσει και προχωράει κανονικά.
Πέρα από τις ανάγκες των φιλοξενουμένων προσφύγων και μεταναστών στα hotspots, το υπουργείο Οικονομίας χρηματοδοτεί επιπλέον και τις υποδομές στους δήμους που τους υποδέχονται. Χαρακτηριστικά, από το υπουργείο, αναφέρονται τα έργα διασύνδεσης του Θεραπευτηρίου Λέρου με τις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού του νησιού, η διασύνδεση του hotspot της Κω με τις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού του νησιού, η αντικατάσταση της διασύνδεσης της Μόριας με τις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού. Επίσης, χρηματοδοτούνται τα δημοτικά τέλη που προκύπτουν από τους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας και υπηρεσιών καθαριότητας.
Επιπλέον, το υπουργείο Οικονομίας έχει σχεδιάσει και υλοποιεί ένα πλήθος από αντισταθμιστικά μέτρα για τη στήριξη των νησιών που υποδέχονται προσφυγικές ροές, αλλά και για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η νησιωτικότητα. Αξιοποιώντας, όπως αναφέρει ο κ. Χαρίτσης, αμιγώς εθνικούς πόρους ύψους 50 εκατ. ευρώ, τα Ειδικά Αναπτυξιακά Προγράμματα Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, τα οποία θα στηρίξουν τις τοπικές οικονομίες και θα χρηματοδοτήσουν σημαντικά έργα υποδομών που αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των πολιτών. Τα προγράμματα αυτά έχουν ήδη ξεκινήσει να υλοποιούνται και οι υπηρεσίες του υπουργείου μας βρίσκονται στη διαδικασία αξιολόγησης των προτάσεων που έστειλαν οι τοπικοί φορείς.
Πέραν αυτών, το υπουργείο υποστηρίζει ότι στηρίζει τα νησιά με πρόσθετους πόρους από το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, τους οποίους αυξήσαμε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά. Για το 2017 η χρηματοδότηση από το εθνικό ΠΔΕ, μετά από διαδοχικές αυξήσεις τα τελευταία 3 χρόνια, φτάνει στο ποσό των 13,2 εκατ. ευρώ για την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και των 20 εκατ. ευρώ για το Νότιο Αιγαίο, από 2,94 εκατ. € και 7 εκατ. €, αντιστοίχως, το 2014. Ποσά που αναμένεται να αυξηθούν ακόμα περισσότερο μέχρι το τέλος του χρόνου. Από τα κονδύλια αυτά υλοποιούνται κρίσιμες υποδομές για τις τοπικές κοινωνίες, όπως το λιμάνι Σίγρι της Λέσβου.
Τέλος, το υπουργείο θυμίζει ότι κινήθηκε άμεσα για την αντιμετώπιση των αναγκών και την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσαν οι πρόσφατοι σεισμοί στη Λέσβο και την Κω. Διαθέσαμε έκτακτη ενίσχυση 43 εκαυ. ευρώ από εθνικούς πόρους στο νησί της Λέσβου προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επείγουσες ανάγκες στέγασης και 8,4 εκατ. ευρώ για τις εργασίες αποκατάστασης των ζημιών στον λιμένα της Κω. Τέλος, όπως σημειώνουν από το υπουργείο Οικονομίας, η ηγεσία κινήθηκε σύμφωνα με τους προβλεπόμενους κανονισμούς και χρονοδιαγράμματα, στην υποβολή προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης αιτημάτων χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση των καταστροφών αυτών.
